Lokale middelen bij aandoeningen van haar(zakjes) en de huid tijdens de zwangerschap

In het kort

Het is onbekend of eflornithine en ichthammol (trekzalf) gebruikt kunnen worden tijdens de zwangerschap. Eflornithine wordt weinig opgenomen door de huid waardoor de blootstelling waarschijnlijk laag is.

Met minoxidil zijn een aantal gevallen bekend waarbij de kinderen een aangeboren afwijking hadden, wanneer de moeder in de zwangerschap minoxidil op de huid gebruikte. Overmatige haargroei is een bekende bijwerking van minoxidil. Dit kan ook optreden bij kinderen waarvan de moeder het heeft gebruikt tijdens de zwangerschap.

Risico indeling

  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - eflornithine
    • - ichthammol
    • - minoxidil

Achtergrondinformatie

Geneesmiddelopname via de huid
Bij middelen die op de huid worden gesmeerd, vindt normaal gesproken weinig systemische opname plaats. Bij beperkt gebruik wordt geen nadelig effect verwacht op de zwangerschap of op het ongeboren kind. Bij langdurig gebruik, gebruik van grote hoeveelheden, op grote huidoppervlakken of op beschadigde huid, neemt de hoeveelheid opgenomen geneesmiddel toe. Bij uitgebreid gebruik kunnen bij de moeder relevante bloedspiegels optreden. Lees in dat geval, indien van toepassing, de informatie over de systemische toepassing van het betreffende middel.

Minoxidil
Naar gebruik van minoxidil tijdens de zwangerschap is weinig onderzoek gedaan. De absorptie via de huid is ongeveer 1,5%. Bij gebruik van minoxidil tijdens de zwangerschap, ook na gebruik op de huid, is een aantal keer voorbijgaande hypertrichose (overmatige haargroei) bij de neonaat gemeld (1, 2).

In twee case reports zijn aangeboren afwijkingen gezien bij de kinderen van moeders die dermaal minoxidil hebben gebruikt. Een foetus had caudale regressie syndroom en de zwangerschap werd afgebroken bij week 17 (3). De andere zwangerschap is afgebroken bij week 22 en de foetus had cerebrale en cardiale afwijkingen (4).
In een prospectieve studie met 15 levendgeborene had een kind een aangeboren hartafwijking (5).

Zie ook de pagina over het systemisch gebruik van minoxidil.

Eflornithine en ichthammol
Er is geen onderzoek gedaan naar het gebruik van eflornithine en ichthammol (trekzalf) in de zwangerschap. Eflornitine heeft een huidpenetratie van ca. 0.8%. Hierdoor is de blootstelling waarschijnlijk laag. Van ichthammol is het onbekend hoeveel door de huid wordt geabsorbeerd.

 

Referenties

1.            Rosa FW, Idanpaan-Heikkila J, Asanti R. Fetal minoxidil exposure. Pediatrics. 1987;80(1):120-.

2.            Kaler SG, Patrinos ME. Hypertrichosis and congenital anomalies associated with maternal use of minoxidil. Pediatrics. 1987;79(3):434-6.

3.            Rojansky N, Fasouliotis SJ, Ariel I, Nadjari M. Extreme caudal agenesis - Possible drug-related etiology? Journal of Reproductive Medicine. 2002;47(3):241-5.

4.            Smorlesi C, Caldarella A, Caramelli L, Di Lollo S, Moroni F. Topically applied minoxidil may cause fetal malformation: A case report. Birth Defects Research Part A Clinical and Molecular Teratology. 2003;67(12):997-1001.

5.            Shapiro J. Safety of topical minoxidil solution: a one-year, prospective, observational study. J Cutan Med Surg. 2003;7(4):322-9.

Laatst bijgewerkt op 17-11-2022


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.