Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Diverse middelen bij mond- en keelaandoeningen tijdens de zwangerschap

In het kort

Chloorhexidine, lidocaïne, waterstofperoxide, kunstspeeksel en rheum/salicylzuur kunnen in de zwangerschap waarschijnlijk veilig gebruikt worden.

Let op

  • Gebruik geen tretinoïne mondpasta in de zwangerschap.
  • Gebruik tetracyclinen niet in het tweede en derde trimester van de zwangerschap. Deze antibiotica kunnen dan nadelige effecten hebben op de tand- en botontwikkeling van het kind.
  • Gebruik flurbiprofen niet in het derde trimester van de zwangerschap

Risico indeling

  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - chloorhexidine
    • - kunstspeeksel (carboxymethylcellulose of mucine)
    • - lidocaïne (zuigtablet) (kortdurend)
    • - rheum/salicylzuur (beperkt gebruik)
    • - waterstofperoxide
  • Mogelijk risico tooltip icon Dit geneesmiddel kan mogelijk nadelige effecten hebben op zwangerschap of –ongeboren- kind. Weeg de mogelijke nadelige effecten af tegen het belang van behandeling van de moeder. Overweeg of een veiliger middel gebruikt kan worden of voer extra controles uit.
    • - triamcinolon
    • - tetracycline (vanaf week 16)
    • - tretinoïne
  • Risico op aangeboren afwijkingen tooltip icon Dit geneesmiddel geeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen of andere blijvende schade. Gebruik dit middel alleen in uitzonderingsgevallen (met extra controles). Kies zo mogelijk voor een veiliger middel of staak -tijdelijk- de behandeling.
    • - flurbiprofen (derde trimester)
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - ambroxol
    • - amylmetacresol/dichloorbenzylalcohol (strepsils)
    • - glycerol
    • - glycopyrronium
    • - pilocarpine
    • - tetracycline (tot week 16)
    • - flurbiprofen (eerste en tweede trimester)

Achtergrondinformatie

Chloorhexidine
Chloorhexidine wordt niet doorgeslikt, waardoor het zeer beperkt in het maag-darmkanaal beschikbaar is voor opname. Daarnaast wordt het slecht geabsorbeerd via het mondslijmvlies. Het kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap.

Waterstofperoxide
Waterstofperoxide wordt alleen lokaal gebruikt en niet doorgeslikt. In de mond wordt het omgezet in zuurstof en water. Het kan gebruikt worden in de zwangerschap.

Kunstspeeksel
Kunstspeeksel bevat carboxymethylcellulose of mucine. Dit zijn neutrale verbindingen die waarschijnlijk geen nadelige effecten hebben op het ongeboren kind.

Lidocaïne
Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen met het gebruik als lokaal anestheticum. De biologische beschikbaarheid is beperkt. In de zuigtabletten zit een lage dosering lidocaïne.

Rheum met salicylzuur
Ruime ervaring met het gebruik van lage doseringen salicylaten, met name acetylsalicylzuur, laat geen nadelige effecten zien op de zwangerschap. Voor zover bekend is er geen bezwaar tegen het kortdurend gebruik van antrachinonglycosiden uit rhei extractum (rabarberextract) op kleine oppervlakken tijdens de zwangerschap.

Flurbiprofen
Er is geen ervaring met het gebruik van flurbiprofen zuigtabletten tijdens de zwangerschap. Gebruik NSAID’s bij pijn niet in het derde trimester van de zwangerschap. In deze periode wordt het gebruik van NSAID’s in verband gebracht met verminderde weeënactiviteit, versterkt bloedverlies tijdens de baring, vroegtijdige sluiting van de ductus arteriosus en persisterende pulmonale hypertensie bij de neonaat. Voor meer informatie, zie de pagina over NSAID’s tijdens de zwangerschap.

Tetracycline
Gebruik van systemisch tetracycline wordt vanaf week 16 van de zwangerschap afgeraden. Met het gebruik van de mondspoeling is weinig ervaring opgedaan. De mondspoeling wordt niet doorgeslikt. Echter het is onbekend hoeveel er via het mondslijmvlies in het lichaam wordt opgenomen. Voor meer informatie, zie de pagina over tetracyclines.

Tretinoïne
De ervaring met tretinoïne mondpasta tijdens de zwangerschap is beperkt. Het mondslijmvlies is goed doorbloed. Opname in het bloed is bij gebruik van tretinoine mondpasta aannemelijk. Tretinoïne lijkt wat betreft structuur op isotretinoïne. Isotretinoïne is een teratogene stof en kan ernstige afwijkingen en miskramen veroorzaken. Het gebruik van tretinoïne mondpasta wordt daarom afgeraden.

Triamcinolon
Triamcinolon is een corticosteroïd. Naar het gebruik van triamcinolon in de zwangerschap is weinig onderzoek gedaan. Uit onderzoek met corticosteroïden in het algemeen komt geen duidelijk hoger risico op aangeboren afwijkingen naar voren. Bij proefdieren zijn corticosteroïden in hoge doses teratogeen gebleken. Het mondslijmvlies is goed doorbloed. Opname in het bloed is bij gebruik van triamcinolon mondpasta aannemelijk. Bij langdurig systemisch gebruik van corticosteroïden in de zwangerschap is groeivertraging mogelijk. Voor meer informatie, zie de pagina over corticosteroïden.

Ambroxol
Ambroxol is de actieve metaboliet van broomhexine. Onderzoek met ambroxol tijdens de zwangerschap beperkt zich tot het  gebruik in het 3e trimester. Er zijn geen aanwijzingen voor nadelige effecten. Ervaring in het eerste trimester ontbreekt.

Amylmetacresol/dichloorbenzylalcohol
Er is geen gedocumenteerde ervaring met het gebruik van amylmetacresol/dichloorbenzylalcohol (Strepsils) tijdens de zwangerschap.

Laatst bijgewerkt op 22-11-2019


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.