Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Lokale middelen voor seborroisch of moeilijk te behandelen eczeem tijdens de zwangerschap

In het kort

Bij behandeling van seborroisch eczeem tijdens de zwangerschap kunnen ketaconazol, pimecrolimus, seleensulfide of tacrolimus op de huid worden gebruikt. Koolteer kan beter niet voor langere tijd gebruikt worden in de zwangerschap.

Let op:

  • Gebruik van deze middelen op grote huidoppervlakken, voor langere tijd of op beschadigde huid kan de opname vergoten. Hierdoor kan meer geneesmiddel in het bloed komen.

Risico indeling

  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - ketoconazol
    • - pimecrolimus
    • - seleensulfide
    • - tacrolimus
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - koolteer

Achtergrondinformatie

Geneesmiddelopname via de huid is meestal laag
Bij middelen die op de huid worden gesmeerd, vindt normaal gesproken weinig systemische opname plaats. Bij beperkt gebruik wordt geen nadelig effect verwacht op de zwangerschap of op het ongeboren kind. Bij langdurig gebruik, gebruik van grote hoeveelheden, op grote huidoppervlakken of op beschadigde huid, neemt de hoeveelheid opgenomen geneesmiddel toe. Bij uitgebreid gebruik kunnen bij de moeder relevante bloedspiegels optreden. Lees in dat geval, indien van toepassing, de informatie over de systemische toepassing van het betreffende middel.

Ketoconazol en seleensulfide
Er is weinig onderzoek gedaan naar het dermale gebruik van ketoconazol en seleensulfide. Ze worden door de intacte huid niet tot nauwelijks geabsorbeerd. Deze middelen hebben waarschijnlijk geen nadelig effect op de zwangerschap of op het ongeboren kind. In een review concluderen de auteurs dat deze middelen, indien er geen veiliger alternatief is, kortdurend op een beperkt oppervlak gebruikt kunnen worden [1].

Zie de pagina over systemische antimycotica in de zwangerschap voor de orale toepassing van ketoconazol.

Pimecrolimus en tacrolimus
Naar dermaal gebruik van pimecrolimus en tacro­limus tijdens de zwangerschap is geen onderzoek gedaan. Pimecrolimus en tacrolimus zijn immunosuppressiva (middelen die het immuunsysteem onderdrukken). Er zijn wel onderzoeken gedaan bij niet-zwangeren [2]. Hieruit blijkt dat de absorptie via de intacte huid gering is. Vanwege deze geringe opname kunnen pimecrolimus en tacrolimus beperkt gebruikt worden in de zwangerschap [3,4].

Zie de pagina over immunosuppressiva in de zwangerschap voor de orale toepassing van tacrolimus.

Koolteer
Naar het gebruik van koolteer tijdens de zwangerschap is heel weinig onderzoek gedaan. In een onderzoek met niet-zwangeren zijn metabolieten van het medicijn teruggevonden in de urine [5]. Vroeger is bij schoorsteenvegers een verband aangetoond tussen chronische blootstelling aan koolteer en scrotaal carcinoom. Vanwege de carcinogene eigenschappen is men terughoudend met chronisch gebruik van koolteer tijdens de zwangerschap. Bij lokaal therapeutisch gebruik van koolteer zijn carcinogene effecten echter nooit beschreven.

arrow icon
  • Patel VM, Schwartz RA, Lambert WC. Topical antiviral and antifungal medications in pregnancy: a review of safety profiles. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV. 2017-09-01;31(9):1440-1446
  • Vestergaard C, et al. European task force on atopic dermatitis position paper: treatment of parental atopic dermatitis during preconception, pregnancy and lactation period. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV. 2019-09-01;33(9):1644-1659
  • Hoffman MB, Farhangian M, Feldman SR. Psoriasis during pregnancy: characteristics and important management recommendations. Expert review of clinical immunology. 2015-06-01;11(6):709-20
  • Rademaker M, et al. Psoriasis in those planning a family, pregnant or breast-feeding. The Australasian Psoriasis Collaboration The Australasian journal of dermatology. 2018-05-01;59(2):86-100
  • Veenhuis RT, van Horssen J, Bos RP. Highly increased urinary 1-hydroxypyrene excretion rate in patients with atopic dermatitis treated with topical coal tar. Archives of dermatological research. 2002-07-01;294(4):168-71

Laatst bijgewerkt op 16-02-2022


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.