Vitamine D en analoga tijdens de zwangerschap

In het kort

De dagelijkse behoefte aan vitamine D van gezonde vrouwen tijdens de zwangerschap is 400 IE (10 microgram) per dag.

Bij een tekort aan vitamine D tijdens de zwangerschap gaat de voorkeur uit naar dagelijkse toediening van colecalciferol (vitamine D3). De Gezondheidsraad beveelt een maximale dagdosis van 4000 IE (100 µg) aan in de zwangerschap.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - colecalciferol
    • - ergocalciferol
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - alfacalcidol
    • - calcitriol
    • - dihydrotachysterol
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - paricalcitol

Achtergrondinformatie

Bij een vitamine D deficiëntie kan tot een maximale dagdosis van 4000 IE (100 µg) gegeven worden. Er is veel onderzoek naar het gebruik van vitamine D tot 4000 IE per dag tijdens de zwangerschap. Er worden geen nadelige effecten gemeld. De voorkeur is voor colecalceferol (vitamine D3), omdat deze werkzamer is dan ergocalciferol (vitamine D2).

Hoge dosis
Gebruik van hoge dosis vitamine D3 wordt afgera­den tijdens de zwangerschap. Over de effecten van doses hoger dan 4000 IE per dag is slechts beperkt onderzoek bekend. Bij overdoseringen van vitamine D3 worden bij dieren kalkneerslagen gezien in diverse organen, met daaraan gerelateerde afwijkingen. Dergelijke effecten zijn niet beschreven bij gebruik tijdens de zwanger­schap bij mensen.

Alfacalcidol, calcitriol en dihydrotachysterol
Er is zeer beperkte ervaring met alfacalcidol, calcitriol en dihydrotachysterol. Deze middelen worden onder andere bij hypoparathyreoïdie gebruikt. Zij kunnen tijdens de zwangerschap waarschijnlijk veilig gebruikt worden. Verhoging van de dosis kan nodig zijn in de 2e helft van de zwangerschap.

Paricalcitol
Met het gebruik van paricalcitol tijdens de zwangerschap is geen ervaring opgedaan.

Laatst bijgewerkt op 08-08-2019


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.