Perifeer werkende spierverslappers tijdens de zwangerschap

In het kort

Er is weinig informatie over het gebruik van perifeer werkende spierverslappers (spierrelaxantia) tijdens de zwangerschap. Maar deze middelen gaan weinig over de placenta. Als een algehele narcose tijdens de zwangerschap nodig is, kunnen atracurium, cisatracurium, mivacurium, rocuronium of suxamethonium worden gebruikt.
Bij spierspasmen tijdens de zwangerschap kan botulinetoxine A plaatselijk gebruikt worden.

Risico indeling

  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - atracurium
    • - botulinetoxine a (botuline toxine)
    • - cisatracurium
    • - mivacurium
    • - rocuronium
    • - suxamethonium

Achtergrondinformatie

Atracurium, cisatracurium, mivacurium, rocuronium, suxamethonium

Er is weinig beschreven ervaring met het gebruik van de spierverslappers atracurium, cisatracurium, mivacurium, rocuronium en suxamethonium tijdens de zwangerschap. De ervaring betreft voornamelijk gebruik tijdens een keizersnede. Een duidelijke conclusie over de veiligheid is niet mogelijk.  Echter, deze middelen gaan weinig over de placenta [1]. Bij algehele narcose tijdens de zwangerschap mogen ze in een zo laag mogelijke dosering gebruikt worden. Bij gebruik tijdens de bevalling is het risico op effecten bij de neonaat klein.

Botulinetoxine A

Botulinetoxine A kan waarschijnlijk veilig lokaal worden toegepast bij spierspasmen tijdens de zwangerschap. Onderzoek naar het gebruik van botulinetoxine A bij ruim 250 zwangerschappen laat geen nadelige effecten zien. De meeste van deze blootstellingen vonden plaats in het eerste trimester [2], enkele tientallen vrouwen gebruikten het de gehele zwangerschap [3].
Bij intramusculaire toediening van de aanbevolen dosering komt botulinetoxine A nauwelijks in het bloed van de moeder terecht. Omdat het een groot molecuul is, passeert het bovendien nauwelijks de placenta.
 

arrow icon
  • Guay J, Grenier Y, Varin F. Clinical pharmacokinetics of neuromuscular relaxants in pregnancy. Clinical pharmacokinetics. 1998-06-01;34(6):483
  • Brin MF, et al. Pregnancy outcomes following exposure to onabotulinumtoxinA Pharmacoepidemiology and drug safety. 2016-02-01;25(2):179-87
  • Wong HT, Khalil M, Ahmed F. OnabotulinumtoxinA for chronic migraine during pregnancy: a real world experience on 45 patients. The journal of headache and pain. 2020-10-29;21(1):129

Laatst bijgewerkt op 09-12-2021


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.