Co-trimoxazol en tong- en tandverkleuring
Tongverkleuring en een oppervlakkige verkleuring van de tanden worden regelmatig als bijwerking tijdens het gebruik van antibiotica gemeld. In de bijsluiter van sommige antibiotica, zoals amoxicilline/clavulaanzuur (Augmentin®), staat dit ook als bijwerking vermeld. Dit was nog niet het geval bij co-trimoxazol (Trimethoprim/sulfamethoxazol). Hierover ontving Bijwerkingencentrum Lareb 24 meldingen van tongverkleuring en 13 meldingen van tandverkleuring.
Bij tongverkleuring is er vaak sprake van haartong (lingua villosa). Haartong is een vaak voorkomende maar onschuldige klacht die ontstaat door verstoringen van de microbiële flora in de mond. Bij haartong is de tong geel, bruin of zwart verkleurd en soms zijn de smaakpapillen verlengd. Ook groenige of blauwige tongverkleuringen worden incidenteel gezien. De verkleuring ontstaat waarschijnlijk door overgroei van de papillen met chromogene micro-organismen die een kleurstofvormende stof produceren. De verkleuring kan ook worden veroorzaakt door pigmenten uit voedsel en dranken, die tussen de abnormaal lang geworden haarvormige smaakpapillen blijven zitten. De tongverkleuringen gaan soms gepaard met irritatie van het gehemelte en smaakstoornissen (metaalsmaak). De tongverkleuring verdwijnt meestal spontaan na staken van de medicatie, het herstel kan bespoedigd worden door de tong te poetsen met een daarvoor bedoelde tandenborstel.
Ook kan er door antibiotica, zoals co-trimoxazol, een oppervlakkige aanslag op het tandglazuur ontstaan. Deze oppervlakkige tandverkleuring is reversibel maar kan wel zeer hardnekkig zijn, soms is mechanische verwijdering door de tandarts noodzakelijk.