Aa Lettergrootte
16
 

Diverse lokale middelen bij huidaandoeningen tijdens de zwangerschap

Overzicht

Metronidazol kan tijdens de zwangerschap veilig lokaal gebruikt worden voor de behandeling van acne rosacea.
Fluorouracil is een cytostaticum. Het mag absoluut niet gebruikt worden tijdens de zwangerschap, ook niet op de huid.
Over de middelen in de categorie ‘risico onbekend’ is te weinig informatie om een duidelijke uitspraak te kunnen doen over de veiligheid tijdens de zwangerschap.

Risico indeling

  • Meest veilig Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap.
    • - metronidazol
  • Risico op aangeboren afwijkingen Dit geneesmiddel geeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen of andere blijvende schade. Gebruik dit middel alleen in uitzonderingsgevallen (met extra controles). Kies zo mogelijk voor een veiliger middel of staak -tijdelijk- de behandeling.
    • - fluorouracil
  • Risico onbekend Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - brimonidine
    • - diltiazem
    • - hydrochinon
    • - imiquimod
    • - isosorbidedinitraat
    • - ivermectine
    • - minoxidil
    • - nitroglycerine
    • - podofyllotoxine

Geneesmiddelopname via de huid
Bij middelen die op de huid worden gesmeerd vindt bij normaal gebruik maar weinig systemische opname plaats. Er wordt dan ook geen nadelig effect verwacht op de zwangerschap of op het ongeboren kind. Bij langdurig gebruik en gebruik op grote huidoppervlakten neemt de hoeveelheid geneesmiddel die in het bloed terecht komt toe.

Metronidazol
Naar gebruik van metronidazol, zowel lokaal als systemisch, tijdens de zwanger­schap is veel onderzoek gedaan. Daarbij is geen verhoogd risico gezien op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten, voor meer informatie zie Overige antiprotozoïca tijdens de zwangerschap. De opname via de huid is minimaal.

Fluorouracil
Fluorouracil wordt op grond van het werkingsmechanisme als teratogeen beschouwd. De opname van dit middel via de intacte huid is 10%. Bij beschadigde huid kan de opname aanzienlijk toenemen. Het gebruik, ook cutaan, is gecontra-indiceerd tijdens de zwangerschap.

Brimonidine
Over het gebruik van brimonidine tijdens de zwangerschap is nauwelijks informatie bekend. De opname via de huid is gering.

Diltiazem, isosorbidedinitraat en nitroglycerine
Lokaal gebruik van diltiazem, isosorbidedinitraat en nitroglycerine voor de behandeling van een anaal fissuur wordt afgeraden. Bij anale toediening vindt een goede absorptie plaats en is er geen first-pass-effect. In het bloed van de moeder kan een continue spiegel ont­staan door langzame afgifte vanuit de crème

Hydrochinon
Hydrochinon wordt goed door de huid geabsorbeerd, de opname bedraagt 35-45%. Over het gebruik tijdens de zwangerschap zijn geen gegevens bekend.

Imiquimod
Imiquimod induceert een lokale immuunrespons. De opname via de huid is beperkt. Met het gebruik tijdens de zwangerschap is te weinig ervaring opgedaan (ongeveer 30 blootgestelde zwangerschappen) om een risico-inschatting te maken.

Ivermectine
Over het lokaal gebruik van ivermectine tijdens de zwangerschap zijn onvoldoende gegevens bekend. Ivermectine kan in beperkte mate via de huid worden opgenomen. Bij langdurig gebruik zijn lage bloedspiegels gemeten.

Minoxidil
Naar gebruik van minoxidil tijdens de zwangerschap is weinig onderzoek gedaan. De absorptie via de huid is ongeveer 1,5%. Bij gebruik van minoxidil tijdens de zwangerschap, ook na gebruik op de huid, is een aantal keer voorbijgaande hypertrichose (overmatige haargroei) bij de neonaat gemeld.

Podofyllotoxine
Podofyllotoxine is een mitoseremmer (remmer van de celdeling). De absorptie door de intacte huid is beperkt. Lokaal gebruik tijdens de zwangerschap wordt uit voorzorg afgeraden. Bij gebruik van zeer hoge doses podofyllotoxine tijdens de zwangerschap, systemisch maar ook lokaal, is in enkele case reports toxiciteit bij moeder en foetus beschreven. Tot voor kort was de ervaring met podofyllotoxine beperkt tot een 20-tal zwangerschappen. In een recente grote Deense cohort registerstudie met lokaal gebruik van podofyllotoxine (meer dan 800 eerste trimesterblootstellingen) is geen verhoogd risico op nadelige effecten gevonden; niet na gebruik vroeg in de zwangerschap en ook niet na gebruik later in de zwangerschap.

Laatst bijgewerkt op 08-08-2019


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.