Aa Lettergrootte
16
 
Metoclopramide en andere dopamine-antagonisten bij misselijkheid tijdens de zwangerschap
Overzicht

Van de dopamine-antagonisten heeft metoclopramide de voorkeur bij misselijkheid en braken in de zwangerschap. Dit middel is het beste onderzocht.

Risico indeling
  • Meest veilig Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap.
    • - metoclopramide
  • Mogelijk risico Dit geneesmiddel kan mogelijk nadelige effecten hebben op zwangerschap of –ongeboren- kind (zie tekst ‘Meer weten’). Weeg de mogelijke nadelige effecten af tegen het belang van behandeling van de moeder. Overweeg of een veiliger middel gebruikt kan worden of voer extra controles uit.
    • - chloorpromazine
  • Risico onbekend Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - alizapride
    • - domperidon
    • - droperidol

Misselijkheid in de zwangerschap
Meer dan de helft van de zwangere vrouwen  heeft last van misselijkheid en braken. Als duidelijk is dat het braken niet veroorzaakt wordt door een ziekte, dan worden bij milde klachten als eerste dieetmaatregelen geadviseerd. Als dat onvoldoende effect heeft, hebben meclozine of metoclopramide de voorkeur. Deze middelen zijn het best onderzocht.

Metoclopramide
Metoclopramide is na meclozine het voorkeursmiddel voor de behandeling van hyperemesis gravidarum (ernstige zwangerschapsmisselijkheid). Ook voor de behandeling van misselijkheid als gevolg van migraine is metoclopramide een goede keuze tijdens de zwangerschap. Metoclopramide is goed onderzocht tijdens de zwangerschap. De onderzoeken laten geen hoger risico op aangeboren afwijkingen bij het (ongeboren) kind zien. Dit middel geeft wel kans op neurologische bijwerkingen bij de moeder. Daarom dient het middel zo kort mogelijk te worden gebruikt.

Chloorpromazine
Als andere behandelingen niet werken, kan chloorpromazine gebruikt worden bij hyperemesis gravidarum. Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen dat chloorpromazine een hoger risico op aangeboren afwijkingen geeft. In onderzoek naar het gebruik van chloorpromazine in het derde trimester voor psychoses zijn extrapiramidale stoornissen en onthoudingsverschijnselen bij de neonaat gezien, zoals prikkelbaarheid, hypertonie, tremoren, onregelmatige ademhaling, slecht drinken en hard huilen.

Overige middelen
Over het gebruik van alizapride, domperidon en droperidol tijdens de zwangerschap zijn te weinig gegevens bekend om het risico te bepalen. Domperidon kan tot cardiologische bijwerkingen bij de moeder leiden. Daarom mag domperidon alleen kortdurend worden toegepast.

Alternatieve middelen
Andere middelen die tijdens de zwangerschap worden gebruikt bij misselijkheid, braken of hyperemesis gravidarum zijn pyridoxine, gember, antihistaminica, corticosteroïden, serotonine-antagonisten en mirtazapine,

 

Laatst bijgewerkt op 05-04-2019


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.