Er zijn verschillende menstruatiestoornissen
Menstruatiestoornissen komen vaak voor. De menstruatiecyclus kan onregelmatig zijn bijvoorbeeld te laat, te vroeg, wisselend of lang uitblijven. Er kan ook sprake zijn van hevig en/of abnormaal bloedverlies. Ook kunnen pijn en buikkrampen optreden [9-15]. Postmenopauzale bloedingen zijn vaginale bloedingen die minimaal 1 jaar na de laatste menstruatie optreden. De huisarts ziet ongeveer 3 op 1000 vrouwen met postmenopauzaal bloedverlies in een jaar. Postmenopauzaal bloedverlies neemt vaak af met de leeftijd [16, 17].
Coronavaccins kunnen mogelijk menstruatiestoornissen veroorzaken
Menstruatieklachten na coronavaccinatie, zoals verandering in de duur of timing van de menstruatie of hevigere pijnklachten, zijn in veel landen gemeld [1, 18, 19, 24-26]. Uit onderzoek in Noorwegen blijken menstruatiestoornissen wel vaker voor te komen na coronavaccinatie vergeleken met ervoor [19]. Ook in een Amerikaans onderzoek kwam dit naar voren specifiek bij vrouwen tussen de 30 tot 49 jaar [25]. In het Verenigd Koninkrijk werd geconcludeerd dat het aantal meldingen van deze klachten laag was vergeleken met hoe vaak deze klachten normaal voorkomen [18]. Een ander Amerikaans onderzoek toonde aan dat coronavaccinatie een kleine verandering in de lengte van de menstruatiecyclus kan veroorzaken. De vaccinatie had geen invloed op de duur van de menstruatie zelf [24]. Ook in Nederland zijn er meldingen ontvangen van menstruatiestoornissen en postmenopauzale bloedingen na alle coronavaccins [1, 20]. Veel vrouwen gaven aan dat de menstruatie anders is dan wat ze eerder ervaren hebben. Te late of het uitblijven van de menstruatie en hevige bloedingen waren de vaakst gemelde klachten [1].
Menstruatiestoornissen zijn eerder gezien bij andere vaccins
Menstruatiestoornissen na het tyfusvaccin werden in 1913 al gezien in een onderzoek [3, 25]. Ook onderzoeken naar de hepatitis B vaccinatie gaven hiervoor aanwijzingen [4, 25]. Uit onderzoek in de Verenigde Staten bleek dat er bij het vaccin tegen het humaan papillomavirus (HPV) in vergelijking met andere vaccins meer menstruatiestoornissen werden gemeld. De onderzoekers gaven aan dat daar geen conclusie uit getrokken kon worden [21]. Uit een ander onderzoek bleek het HPV-vaccin geen menstruatiestoornissen te veroorzaken. Deze vaccinatie veroorzaakt geen vervroegde overgang en daarmee onvruchtbaarheid [22].
Het is niet precies bekend hoe menstruatiestoornissen kunnen ontstaan na vaccinatie
Een vaccin zet het immuunsysteem aan het werk. Dit kan invloed hebben op de hormoonspiegels of de op- en afbouw van het baarmoederslijmvlies [2]. De verwachting is daarom dat menstruatiestoornissen en postmenopauzale bloedingen een tijdelijk effect is. Menstruatiestoornissen kunnen veel oorzaken hebben, zoals een infectie, ziekte of stress. Ook postmenopauzaal bloedverlies kan verschillende oorzaken hebben waaronder te dun baarmoederslijmvlies of verminderde oestrogeenlevels. Bij ongeveer 1 op de 10 vrouwen met postmenopauzaal bloedverlies wordt een kwaadaardige oorzaak gevonden zoals baarmoeder(hals)kanker [23].
Bijwerkingencentrum Lareb. Overview menstrual disorders after Covid-19 vaccination – Update [Signalering]. 2022. Geraadpleegd 23 mei 2022. Beschikbaar via: https://www.lareb.nl/media/uoneih5z/signals_2021_menstrual_disorders-and-postmenopausal_bleeding-and-covid-19-vaccines.pdf
Male V. Menstrual changes after covid-19 vaccination, BMJ 2021;374:n221
Lamb RA. Experiences with prophylactic typhoid vaccination: it’s effect on menstruation. Arch Intern Med (Chic). 1913;12(5):565-577.
Shingu T, Uchida T, Nishi M, Hayashida K, Kashiwagi S, Hayashi J, et al. Menstrual Abnormalities after Hepatitis B Vaccine. The Kurume Medical Journal. 1982;29:123–125.
Hviid A, Myrup Thiesson E. Association Between Human Papillomavirus Vaccination and Primary Ovarian Insufficiency in a Nationwide Cohort. JAMA 2021 Aug 2;4(8):e2120391.
Hillson K, Clemens SC, Madhi SA, Voysey M, Pollard AJ, Minassian AM. Fertility rates and birth outcomes after ChAdOx1 nCoV-19 (AZD1222) vaccination. Lancet nov 2021 6;398(10312):1683-1684.
Bentov Y, Beharier O, Moav-Zafrir A, Kabessa M, Godin M, Greenfield CS, et al. Ovarian follicular function is not altered by SARS-CoV-2 infection or BNT162b2 mRNA COVID-19 vaccination. Hum Reprod. 2021 Aug 18;36(9):2506-2513.
Morris RS. SARS-CoV-2 spike protein seropositivity from vaccination or infection does not cause sterility. F&S reports. 2021-09-01;2(3):253-255
Schoep ME, Adang EMM, Maas JWM, De Bie B, Aarts JWM, Nieboer TE. Productivity loss due to menstruation-related symptoms: a nationwide cross-sectional survey among 32 748 women. BMJ Open. 2019 Jun 27;9(6):e026186.
Lacovides S, Avidon I, Baker FC. What we know about primary dysmenorrhea today: a critical review. Hum Reprod Update 2015;21:762–78.
Yonkers KA, Simoni MK. Premenstrual disorders. Am J Obstet Gynecol 2018;218:68–74.
Shapley M, Jordan K, Croft PR. An epidemiological survey of symptoms of menstrual loss in the community. Br J Gen Pract 2004;54:359–63.
Omani Samani R, Almasi Hashiani A, Razavi M, et al. The prevalence of menstrual disorders in Iran: A systematic review and meta-analysis. Int J Reprod Biomed. 2018;16(11):665-678.
Rigon F, De Sanctis V, Bernasconi S, et al. Menstrual pattern and menstrual disorders among adolescents: an update of the Italian data. Ital J Pediatr. 2012;38:38.
Kwak Y, Kim Y, Baek KA. Prevalence of irregular menstruation according to socioeconomic status: A population-based nationwide cross-sectional study. PLoS One. 2019;14(3):e0214071.
Nielen, M., Hek, K. Jaarcijfers aandoeningen – Huisartsenregistraties [internet]. 2021. Geraadpleegd op 20 december 2021. Beschikbaar via: https://www.nivel.nl/nl/nivel-zorgregistraties-eerste-lijn/jaarcijfers-aandoeningen-huisartsenregistraties 
Gredmark T, Kvint S, Havel G, Mattsson LA. Histopathological findings in women with postmenopausal bleeding. J Obstet Gynaecol. 1995 Feb;102(2):133-6.
The Medicines and Healthcare products Regulatory Agency. Coronavirus-vaccine-summary-of-yellow-card-reporting [internet]. Geraadpleegd 11 januari 2022. Beschikbaar via: https://www.gov.uk/government/publications/coronavirus-covid-19-vaccine-adverse-reactions/coronavirus-vaccine-summary-of-yellow-card-reportin
Norwegian Institute of Public Health. Increased incidence of menstrual changes among young women after coronavirus vaccination [internet]. 2021. Geraadpleegd 21 december 2021. Beschikbaar via: https://www.fhi.no/en/studies/ungvoksen/increased-incidence-of-menstrual-changes-among-young-women
Bijwerkingencentrum Lareb. Postmenopausal bleeding after administration of COVID-19 vaccines [Signalering]. 2022. Geraadpleegd 23 mei 2022. Beschikbaar via: https://www.lareb.nl/media/uc4hen1c/signals_2022_postmenopausal-bleeding_covid-19-vaccines.pdf 
Suzuki S, Hosono A. No association between HPV vaccine and reported post-vaccination symptoms in Japanese young women: Results of the Nagoya study. Papillomavirus Res 2018;5:96–103.
Gong L, Ji HH, Tang XW, Pan LY, Chen X, Jia YT. Human papillomavirus vaccine-associated premature ovarian insufficiency and related adverse events: data mining of Vaccine Adverse Event Reporting System. Sci Rep. 2020 Jul 1;10(1):10762.
Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Postmenopauzaal bloedverlies (PMB) [richtlijn]. 2015. Geraadpleegd 12 januari 2022. Beschikbaar via: https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/postmenopauzaal_bloedverlies_pmb/postmenopauzaal_bloedverlies_-_startpagina.html  
Edelman A, Boniface ER, Benhar E, Han L, Matteson KA, Favaro C, Pearson JT, Darney BG. Association Between Menstrual Cycle Length and Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Vaccination: A U.S. Cohort. Obstet Gynecol. 2022 Apr 1;139(4):481-489.
Zhang B, Yu X, Liu J, Liu J, Liu P. COVID-19 vaccine and menstrual conditions in female: data analysis of the Vaccine Adverse Event Reporting System (VAERS). BMC Womens Health. 2022 Oct 5;22(1):403.
Wong KK, Heilig CM, Hause A, Myers TR, Olson CK, Gee J, Marquez P, Strid P, Shay DK. Menstrual irregularities and vaginal bleeding after COVID-19 vaccination reported to v-safe active surveillance, USA in December, 2020-January, 2022: an observational cohort study. Lancet Digit Health. 2022 Sep;4(9):e667-e675.
Laatst bijgewerkt op 28-10-2022