Diverse oogmiddelen tijdens de zwangerschap

In het kort

Oogdruppels met EDTA en natriumchloride kunnen worden gebruikt tijdens de zwangerschap. Ciclosporine oogdruppels kunnen waarschijnlijk veilig gebruikt worden. Bij eenmalig toepassing van fluoresceïne oogdruppels of injectie zijn nadelige effecten onwaarschijnlijk. Ook oxybuprocaïne en tetracaïne oogdruppels kunnen worden gebruikt tijdens de zwangerschap.
Oogdruppels bevatten slechts een hele kleine hoeveelheid werkzame stof. Er komt zo weinig van de werkzame stof bij het kind, dat nadelige gevolgen onwaarschijnlijk zijn.

Let op
Door na het druppelen van het oog de traanbuis een tot drie minuten dicht te drukken, wordt de opname van het geneesmiddel in het lichaam verder verminderd. Hierdoor kan er nog minder bij het kind komen.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - edta (natriumedetaat)
    • - natriumchloride (isotoon of hypertoon)
    • - oxybuprocaine
    • - tetracaine
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - acetylcholine
    • - chloorhexidine
    • - ciclosporine
    • - fluoresceïne (eenmalig) (oogdruppel of injectie)

Achtergrondinformatie

EDTA
Er zijn geen studies naar het gebruik van EDTA (natriumedetaat) in oogdruppels tijdens de zwangerschap. Er zijn enkele case reports van het gebruik van EDTA zouten als chelatie therapie in het derde trimester van de zwangerschap zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Natriumchloride
Er zijn geen studies gedaan naar het gebruik van isotoon of hypertoon natriumchloride oogwassing tijdens de zwangerschap. Gelet de aard van de toediening worden geen nadelige gevolgen voor het kind verwacht.

Fluoresceïne
Naar fluoresceïne (oogdruppels of i.v. injectie) is weinig onderzoek verricht. Case series en case reports bevatten beperkte gegevens. Er zijn rond de 40 eerste trimester en minder dan 100 tweede of derde trimester blootstellingen per injectie voor angiografie beschreven. Er wordt geen verhoogd risico op nadelige effecten gezien. Gegevens over het kind waren slecht gedocumenteerd. Bij eenmalig gebruik als diagnosticum tijdens de zwangerschap zijn nadelige gevolgen onwaarschijnlijk.

Ciclosporine
Er zijn geen studies naar het gebruik van ciclosporine in oogdruppels tijdens de zwangerschap. Na oculaire toediening is de absorptie verwaarloosbaar klein. Ciclosporine in orale vorm als immunosuppressivum wordt veel gebruikt tijdens de zwangerschap. In onderzoek wordt geen hoger risico op aangeboren afwijkingen gezien. Zie voor meer informatie de informatie over de orale toepassing van ciclosporine.

Laatst bijgewerkt op 14-05-2019


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.