Coronavirus infectie (COVID-19) tijdens de borstvoedingsperiode

In het kort

Het coronavirus komt bijna niet in de moedermelk
Het is dus onwaarschijnlijk dat een baby via de melk door de moeder besmet kan worden. Dit is tot nu toe dan ook niet gebeurd.

De beschermende antistoffen van de moeder komen wel in de moedermelk
Na een besmetting met het coronavirus maakt de moeder antistoffen aan. Deze antistoffen komen ook in de moedermelk. Het geven van borstvoeding kan daardoor helpen aan de bescherming van het kind tegen het virus. 
Ook na vaccinatie met het Coronavaccin tijdens de borstvoeding komen de door de moeder aangemaakte antistoffen in de moedermelk.

Let op:

  • Neem extra maatregelen om directe besmetting van het kind tijdens het voeden te voorkomen. Draag een medisch mondmasker en was de handen goed, minstens 20 seconden. Doe dit voor én na het voeden.

Achtergrondinformatie

In moedermelk is geen virus aangetroffen dat zich kan repliceren
In studies is de moedermelk van bijna 500 besmette moeders getest op SARS-CoV-2 [1-5,13-16,18]. Slechts in een klein deel van de gevallen (<4,5%) was deze test positief. Het aangetroffen virus was bovendien niet in staat tot replicatie (het proces waarin DNA verdubbeld wordt).

Moedermelk is geen bron van besmetting voor de baby
Er is tot nu toe geen bewijs voor besmetting met SARS-CoV-2 via de moedermelk [1-7,13-16,18].

  • Van de kinderen die blootgesteld waren aan besmette moedermelk testten slechts enkele kinderen positief voor COVID-19. Het bleek dat deze kinderen niet via de moedermelk besmet waren geraakt.
  • Daarnaast zijn er meerdere onderzoeken waarin pasgeboren kinderen zijn onderzocht die borstvoeding kregen terwijl de moeder besmet was met SARS-CoV-2 [6,7,11,19-22]. Geen van de  kinderen raakte besmet via de moedermelk.
  • Uit een grote cohort studie met gegevens uit 18 landen bleek dat er geen verband is tussen het krijgen van borstvoeding en een positieve PCR test van de baby [12].

Antistoffen in de moedermelk zijn actief in het bestrijden van het virus
In de borstvoeding van besmette moeders zijn IgG, IgA en IgM aangetoond [2,4-10,23].  
In een onderzoek uit het AMC (COVID MILK studie) [17,24] werden gedurende minstens 5 maanden antistoffen (IgA) in de borstvoeding gemeten. Uit laboratoriumonderzoek blijkt dat de moedermelk met antistoffen effectief is in het bestrijden van het SARS-CoV-2 virus. Dit wordt ook gezien in een studie van Dong [9]. Bij in vitro onderzoek (onderzoek in laboratorium op cellen) bleek 62% van melkmonsters in staat SARS-CoV-2 activiteit te neutraliseren. De meeste monsters borstvoeding bevatten IgA en IgG. Er werd geen SARS-CoV-2 RNA in de borstvoeding gevonden. 

Belangrijke links
Zie ook de informatie over de effecten van COVID-19 tijdens de zwangerschap.
Algemene informatie over het coronavirus is te vinden op de website van het RIVM.

 

 

arrow icon
  • Kumar J, Meena J, Yadav A. SARS-CoV-2 detection in human milk: a systematic review. The journal of maternal-fetal & neonatal medicine : the official journal of the European Association of Perinatal Medicine, the Federation of Asia and Oceania Perinatal Societies, the International Society of Perinatal Obstetricians. 2021-02-08;:1-8
  • Rodrigues C, Baia I, Domingues R. Pregnancy and Breastfeeding During COVID-19 Pandemic: A Systematic Review of Published Pregnancy Cases. Frontiers in public health. 2020-11-23;8:558144
  • Centeno-Tablante E, et al. Transmission of SARS-CoV-2 through breast milk and breastfeeding: a living systematic review. Annals of the New York Academy of Sciences. 2020-08-28;
  • Zhu F, Zozaya C, Zhou Q. SARS-CoV-2 genome and antibodies in breastmilk: a systematic review and meta-analysis. Archives of disease in childhood. Fetal and neonatal edition. 2021-09-01;106(5):514-521
  • Maeda MFY, et al. Vertical transmission of SARS-CoV2 during pregnancy: A high-risk cohort. Prenatal diagnosis. 2021-06-08;
  • Lebrao CW, et al. Early Identification of IgA Anti-SARSCoV-2 in Milk of Mother With COVID-19 Infection. Journal of human lactation : official journal of International Lactation Consultant Association. 2020-11-01;36(4):609-613
  • Gao X, et al. Clinical and immunologic features among COVID-19-affected mother-infant pairs: antibodies to SARS-CoV-2 detected in breast milk. New microbes and new infections. 2020-09-01;37:100752
  • Pace RM, et al. Characterization of SARS-CoV-2 RNA, Antibodies, and Neutralizing Capacity in Milk Produced by Women with COVID-19. mBio. 2021-02-09;12(1)
  • Dong Y, et al. Antibodies in the breast milk of a maternal woman with COVID-19. Emerging microbes & infections. 2020-12-01;9(1):1467-1469
  • Fox A, et al. Robust and Specific Secretory IgA Against SARS-CoV-2 Detected in Human Milk. iScience. 2020-11-20;23(11):101735
  • Shlomai NO, et al. Neonatal SARS-CoV-2 Infections in Breastfeeding Mothers. Pediatrics. 2021-04-13;
  • Villar J, et al. Maternal and Neonatal Morbidity and Mortality Among Pregnant Women With and Without COVID-19 Infection: The INTERCOVID Multinational Cohort Study. JAMA pediatrics. 2021-04-22;
  • Tolu LB, Ezeh A, Feyissa GT. Vertical transmission of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2: A scoping review. PloS one. 2021-04-22;16(4):e0250196
  • Cimolai N. A Comprehensive Analysis of Maternal and Newborn Disease and Related Control for COVID-19. SN comprehensive clinical medicine. 2021-03-17;:1-23
  • Briana DD, et al. Early human milk lactoferrin during SARS-CoV-2 infection. The journal of maternal-fetal & neonatal medicine : the official journal of the European Association of Perinatal Medicine, the Federation of Asia and Oceania Perinatal Societies, the International Society of Perinatal Obstetricians. 2021-05-09;:1-4
  • Maeda MFY, et al. Vertical transmission of SARS-CoV2 during pregnancy: A high-risk cohort. Prenatal diagnosis. 2021-06-08;
  • van Keulen BJ, et al. Human Milk from Previously COVID-19-Infected Mothers: The Effect of Pasteurization on Specific Antibodies and Neutralization Capacity. Nutrients. 2021-05-13;13(5)
  • Dong L, et al. Evaluation of vertical transmission of SARS-CoV-2 in utero: Nine pregnant women and their newborns. Placenta. 2021-08-01;111:91-96
  • Arora D, et al. Assessment of materno-foetal transmission of SARS-CoV-2: A prospective pilot study. Medical journal, Armed Forces India. 2021-07-01;77:S398-S403
  • Moffat MA, Dessie AS, O'Leary K. Short-term outcomes of infants born to mothers with SARS-CoV-2 infection. The journal of maternal-fetal & neonatal medicine : the official journal of the European Association of Perinatal Medicine, the Federation of Asia and Oceania Perinatal Societies, the International Society of Perinatal Obstetricians. 2021-09-01;:1-7
  • Salvatore CM, et al. Neonatal management and outcomes during the COVID-19 pandemic: an observation cohort study. The Lancet. Child & adolescent health. 2020-10-01;4(10):721-727
  • Gupta P, et al. An observational study for appraisal of clinical outcome and risk of mother-to-child SARS-CoV-2 transmission in neonates provided the benefits of mothers' own milk. European journal of pediatrics. 2021-08-11;
  • Juncker HG, et al. Antibodies Against SARS-CoV-2 in Human Milk: Milk Conversion Rates in the Netherlands. Journal of human lactation : official journal of International Lactation Consultant Association. 2021-08-01;37(3):469-476
  • Juncker HG, et al. Human Milk Antibodies Against SARS-CoV-2: A Longitudinal Follow-Up Study. Journal of human lactation : official journal of International Lactation Consultant Association. 2021-08-01;37(3):485-491

Laatst bijgewerkt op 10-09-2021


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.