Decongestiva bij neusaandoeningen tijdens de zwangerschap

In het kort

Natriumchloride oplossing is de meest veilige keus bij een verstopte neus
Natriumchloride neusdruppels of neusspray (fysiologische zoutoplossing) kunnen tijdens de zwangerschap gebruikt worden. Een neusspray met ipratropium, oxymetazoline, tramazoline of xylometazoline, of kan voor korte tijd waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Let op
Gebruik oxymetazoline, tramazoline of xylometazoline niet langer dan zeven dagen achter elkaar.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - natriumchloride (fysiologisch zoutoplossing)
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - ipratropium
    • - oxymetazoline (kortdurend)
    • - tramazoline (kortdurend)
    • - xylometazoline (kortdurend)

Achtergrondinformatie

Bij het gebruik van middelen voor lokale behandeling in de neus is de opname in het lichaam doorgaans te laag om effect op het ongeboren kind te hebben.

Alfa-sympaticomimetica kunnen kortdurend in normale dosering gebruikt worden
Alfa-sympathicomimetica zoals oxymetazoline, tramazoline en xylometazoline kunnen bij hoge doseringen in theorie vasoconstrictie van de bloedvaten in de placenta veroorzaken. Bij normale dosering lijkt er geen reden tot bezorgdheid. In de praktijk worden deze middelen veel gebruikt. Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen.
Bij langdurig en overmatig gebruik van nafazoline en oxymetazoline neusdruppels tijdens de zwangerschap is vroegtijdige vernauwing van de ductus arteriosus gemeld.

Onderzoek naar ipratropium is zeer beperkt
Ipratropium is echter al lang op de markt. Omdat de opname in het bloed bij intranasaal gebruik gering is, zijn nadelige effecten niet waarschijnlijk. Zie ook ‘Ipratropium bij astma tijdens de zwangerschap’.

arrow icon
  • Lopes LM, Carrilho MC, Francisco RP. Fetal ductus arteriosus constriction and closure: analysis of the causes and perinatal outcome related to 45 consecutive cases. The journal of maternal-fetal & neonatal medicine : the official journal of the European Association of Perinatal Medicine, the Federation of Asia and Oceania Perinatal Societies, the International Society of Perinatal Obstetricians. 2016-01-01;29(4):638-45

Laatst bijgewerkt op 25-07-2022


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.