Schildklierremmers tijdens de borstvoedingsperiode

In het kort

Carbimazol, propylthiouracil en thiamazol kunnen waarschijnlijk veilig gebruikt worden tijdens de borstvoeding. Het gebruik van kaliumjodide tijdens de borstvoedingsperiode wordt afgeraden.

Let op
Overweeg de schildklierfunctie van de zuigeling te controleren, vooral bij hogere doseringen.

Risico indeling

  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de borstvoedingsperiode. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er minder van dat middel in de melk terechtkomt of omdat er meer onderzoek naar is gedaan.
    • - carbimazol
    • - propylthiouracil
    • - thiamazol
  • Risico tooltip icon Het is niet veilig om dit geneesmiddel te gebruiken in de borstvoedingsperiode. Kies zo mogelijk voor een veiliger middel. Als dat niet mogelijk is, ga dan over op flesvoeding
    • - kaliumjodide

Achtergrondinformatie

PTU
Propylthiouracil (PTU) komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht (1, 2). Nadelige effecten bij de zuigeling zijn niet gemeld bij doseringen tot 750 mg/dag (1, 3-7). Vanwege de korte halfwaardetijd van 2 uur kan er eventueel bij hoge doseringen voor gekozen worden om 2 uur te wachten met borstvoeding geven na de inname om de blootstelling voor de zuigeling te beperken.

Carbimazol
Carbimazol gaat in kleine hoeveelheden over naar de moedermelk (2). Nadelige effecten op de schildklierfunctie van de zuigeling zijn niet gemeld bij gebruik van doseringen tot 30 mg/dag (7, 8).

Thiamazol
Ook thiamazol (de werkzame metaboliet van carbimazol) gaat in kleine hoeveelheden over naar de moedermelk. Nadelige effecten zijn niet gezien bij de zuigeling bij gebruik van doseringen tot 20 mg/dag (9-11).

Kaliumjodide
Jodium in de moedermelk kan de schildklierfunctie van de zuigeling nadelig beïnvloeden. Het kan bij het kind hypothyreoïdie en struma veroorzaken. Kaliumjodide gaat makkelijk vanuit het bloed over in de moedermelk en kan in de borstvoeding stapelen (12). De melkplasma-ratio’s variëren tussen 15 en 23 (13).

arrow icon

1.            Kampmann JP, Johansen K, Hansen JM, Helweg J. Propylthiouracil in human milk. Revision of a dogma. Lancet. 1980;1(8171):736-7. PMID:6103158.

2.            Low LC, Lang J, Alexander WD. Excretion of carbimazole and propylthiouracil in breast milk. Lancet. 1979;2(8150):1011. PMID:91730.

3.            McDougall IR, Bayer MF. Should a woman taking propylthiouracil breast-feed? Clinical nuclear medicine. 1986;11(4):249-50. PMID:3754191.

4.            Momotani N, Yamashita R, Yoshimoto M, Noh J, Ishikawa N, Ito K. Recovery from foetal hypothyroidism: evidence for the safety of breast-feeding while taking propylthiouracil. Clin Endocrinol (Oxf). 1989;31(5):591-5. PMID:2627753.

5.            Momotani N, Yamashita R, Makino F, Noh JY, Ishikawa N, Ito K. Thyroid function in wholly breast-feeding infants whose mothers take high doses of propylthiouracil. Clin Endocrinol (Oxf). 2000;53(2):177-81. PMID:10931098.

6.            Lee A, Moretti ME, Collantes A, Chong D, Mazzotta P, Koren G, et al. Choice of breastfeeding and physicians' advice: a cohort study of women receiving propylthiouracil. Pediatrics. 2000;106(1 Pt 1):27-30. PMID:10878145.

7.            Lamberg BA, Ikonen E, Osterlund K, Teramo K, Pekonen F, Peltola J, et al. Antithyroid treatment of maternal hyperthyroidism during lactation. Clin Endocrinol (Oxf). 1984;21(1):81-7. PMID:6744638.

8.            Rylance GW, Woods CG, Donnelly MC, Oliver JS, Alexander WD. Carbimazole and breastfeeding. Lancet. 1987;1(8538):928. PMID:2882332.

9.            Azizi F. Effect of methimazole treatment of maternal thyrotoxicosis on thyroid function in breast-feeding infants. J Pediatr. 1996;128(6):855-8. PMID:8648549.

10.          Azizi F, Bahrainian M, Khamseh ME, Khoshniat M. Intellectual development and thyroid function in children who were breast-fed by thyrotoxic mothers taking methimazole. Journal of pediatric endocrinology and metabolism JPEM. 2003;16(9):1239-43.

11.          Azizi F, Khoshniat M, Bahrainian M, Hedayati M. Thyroid function and intellectual development of infants nursed by mothers taking methimazole. J Clin Endocrinol Metab. 2000;85(9):3233-8. PMID:10999814.

12.          Andersson M, Braegger CP. The Role of Iodine for Thyroid Function in Lactating Women and Infants. Endocr Rev. 2022;43(3):469-506. PMID:35552681.

13.          Hale TW. Medications & Mothers' Milk. 18 ed: Springer Publishing Company; 2019.

Laatst bijgewerkt op 07-08-2023


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.