Vitamine A
Als tijdens de zwangerschap aanvulling van vitamine A nodig is, gaat de voorkeur uit naar vitaminepreparaten met bètacaroteen, een pro-vitamine A. Het lichaam zet alleen die hoeveelheid bètacaroteen om in vitamine A die het nodig heeft.
Vitamine A is in hoge doseringen teratogeen. Tijdens de zwangerschap kan vitamine A in de aanbevolen dosering van 800 microgram per dag (2640 IE) worden gebruikt. Bij gebruik tot 3000 microgram of 10.000 IE per dag zijn tot nu toe geen schadelijke effecten gezien.
Foliumzuur
De hoeveelheid foliumzuur in de voeding, is vaak onvoldoende. Vrouwen met een zwangerschapswens krijgen daarom het advies om vanaf minimaal vier weken vóór tot acht weken na de conceptie elke dag een supplement met 0,4-0,5 mg foliumzuur te gebruiken. Uit onderzoek blijkt dat extra foliumzuur het risico op een kind met een open ruggetje verkleint. Ook het risico op hartafwijkingen en schisis is mogelijk verlaagd. Een dosis van 5 mg wordt alleen geadviseerd bij zwangeren die een bewezen foliumzuurtekort hebben of die eerder een kind met een neuraalbuisdefect (waaronder spina bifida) hebben gekregen, en bij paren waarvan een van de ouders zelf een neuraalbuisdefect heeft.
Vitamine B en C
Vitamine-B-complex en vitamine C kunnen worden gebruikt in de aanbevolen doseringen. Voor pyridoxine (vitamine B6) is als veilige bovengrens bij langdurig gebruik 25 mg/dag vastgesteld (in verband met het mogelijk ontstaan van neuropathie bij de moeder).
In de literatuur zijn twee gevallen beschreven van neonatale scheurbuik na het gebruik van gemiddeld 400 mg vitamine C per dag gedurende de hele zwangerschap. Dit veroorzaakte bij de pasgeborene een versneld metabolisme van vitamine C, waardoor er een tekort aan vitamine-C ontstond.
Vitamine D
De Gezondheidsraad adviseert zwangere vrouwen dagelijks 10 microgram (400 IE) colecalciferol (vitamine D3) extra in te nemen als aanvulling op het dieet. Gebruik bij voorkeur niet meer dan 100 microgram (4.000 IE) colecalciferol per dag.
Tekort vitamine D
Een ernstig tekort aan vitamine D lijkt nadelige effecten te kunnen hebben op zowel het verloop van de zwangerschap als op de moeder en de foetus. Als een tekort aan vitamine D bij de zwangere vrouw moet worden aangevuld, dan heeft dagelijkse toediening van colecalciferol tot maximaal 4000 IE de voorkeur.
Hoge dosering vitamine D
Over de toediening van hoge doseringen vitamine D is tot nu toe nog te weinig informatie beschikbaar voor een goede risico-inschatting. Het geven van hoge doseringen vitamine D eenmaal per week of maand tijdens de zwangerschap worden daarom afgeraden.
In enkele kleine studies in het tweede of derde trimester kregen zwangere vrouwen twee- of vierwekelijks een hoge dosis vitamine (340 zwangerschappen met een dosis > 35.000 IE) of één tot twee keer een zeer hoge dosis (556 zwangerschappen met een dosis >50.000 IE). Deze onderzoeken laten geen nadelige effecten bij de pasgeborene zien. Helaas keken niet alle studies naar de mogelijke nadelige effecten van de hoge dosis op de zwangerschap of het ongeboren kind.
Overdoseringen van vitamine D leiden bij dieren tot kalkneerslagen in verschillende organen. Dergelijke effecten zijn niet beschreven bij gebruik tijdens de zwangerschap bij mensen.
Voor informatie over fytomenadion (vitamine K), zie de pagina Haemostatica tijdens de zwangerschap.
Laatst bijgewerkt op 21-09-2023