Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Luchtwegverwijdende middelen bij astma tijdens de zwangerschap

In het kort

Voor de onderhoudsbehandeling van astma en bij acute benauwdheidsklachten kunnen salmeterol of formoterol worden gebruikt. Ook salbutamol (inhalatie) en terbutaline, de kortwerkende middelen, kunnen worden gebruikt bij benauwdheidsklachten. Deze middelen zijn uitgebreid onderzocht. Over het gebruik van fenoterol en vilanterol zijn niet genoeg  gegevens bekend. Ze hebben daarom niet de voorkeur.

Behandel astma zo goed mogelijk tijdens de zwangerschap
Een goede controle van de klachten is belangrijk. Astma tijdens de zwangerschap geeft voor moeder en kind een risico op complicaties. Het is daarom belangrijk dat astma in de zwangerschap optimaal behandeld wordt. In een aparte pagina worden de behandeling en de risico’s van astma tijdens de zwangerschap beschreven.

Let op:

  • Bij systemische toediening (injectie of infuus) van salbutamol kan een te snel hartritme optreden bij de ongeboren baby (foetale tachycardie).
  • Bij systemisch gebruik (injectie of infuus) van salbutamol rond de bevalling kunnen effecten optreden bij de pasgeboren baby zoals te snel hartritme (tachycardie), te lage bloedsuikerspiegel (hypo­glykemie) en trillen/ beven (tremor).

Lees verder onder de tabel voor uitgebreide informatie.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - salbutamol (inhalatie)
    • - salmeterol
    • - terbutaline
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - formoterol
  • Mogelijk risico tooltip icon Dit geneesmiddel kan mogelijk nadelige effecten hebben op zwangerschap of –ongeboren- kind. Weeg de mogelijke nadelige effecten af tegen het belang van behandeling van de moeder. Overweeg of een veiliger middel gebruikt kan worden of voer extra controles uit.
    • - salbutamol (systemisch)
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - fenoterol
    • - vilanterol

Achtergrondinformatie

Salmeterol, formoterol, vilanterol (langwerkende luchtwegverwijdende middelen)
Langwerkende luchtwegverwijdende middelen kunnen tijdens de zwangerschap gebruikt worden. Salmeterol en formoterol hebben de voorkeur. Over deze middelen zijn de meeste gegevens bekend. Er zijn geen aanwijzingen dat het gebruik van salmeterol en formoterol tijdens de zwangerschap leidt tot een  hoger risico op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten. Over salmeterol zijn veel gegevens bekend, over formoterol is een redelijke hoeveelheid informatie beschikbaar. In de praktijk wordt formoterol ook veelvuldig gebruikt. Er is geen ervaring met vilanterol.

Salbutamol, terbutaline, fenoterol (kortwerkende luchtwegverwijdende middelen)
Kortwerkende luchtwegverwijdende middelen kunnen gebruikt worden tijdens de zwangerschap.  De voorkeur gaat uit naar salbutamol en terbutaline. Er is veel onderzoek gedaan naar het gebruik van deze twee middelen in de zwangerschap. De beschikbare gegevens laten geen duidelijk hoger risico op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten zien. Er is vrijwel geen ervaring met fenoterol voor astma tijdens de zwangerschap.

Inhalatie of systemische toepassing

Na inhalatie worden kortwerkende luchtwegverwijdende middelen slechts in een geringe hoeveelheid in het lichaam opgenomen. Systemische toediening (via een infuus of injectie) geeft hogere bloedspiegels en kan foetale tachycardie veroorzaken. Bij systemisch gebruik rond de bevalling kunnen naast tachycardie ook andere reversibele farmacologische effecten optreden bij de neonaat, zoals hypo­glykemie en tremor. Beta-sympathicomimetica worden soms aan het eind van de zwangerschap als weeënremmer gebruikt.

Laatst bijgewerkt op 13-12-2021


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.