Vertraagde injectieplaatsreacties bij nieuw pneumokokkenvaccin

Bijwerkingencentrum Lareb ontving 67 meldingen waarbij reacties op de prikplek vaak pas na 4 tot 7 dagen ontstonden na vaccinatie met het pneumokokkenvaccin Prevenar 20. Normaal ontstaan deze reacties binnen 1 tot 2 dagen. Bij deze vertraagde injectieplaatsreacties was meestal geen sprake van koorts.

Reacties op de injectieplaats zijn een veelvoorkomende bijwerking na vaccinatie. In veel meldingen over dit pneumokokkenvaccin ontstaat de reactie binnen de verwachte 1 tot 2 dagen. Bij ongeveer een derde van de meldingen treedt de reactie echter pas na minimaal 4 dagen op. Melders, waaronder artsen, geven aan dat de reactie op de injectieplaats later dan verwacht kan optreden.

De reactie wordt vaak beschreven als een scherp begrensde roodheid soms met zwelling. In sommige gevallen wordt de reactie behandeld met antibiotica onder verdenking van wondroos of cellulitis. Vertraagde reacties op de prikplek gaan vanzelf over. Behandeling met antibiotica is hierbij niet zinvol.

In onze meldingen met een vertraagde injectieplaatsreactie was ongeveer 80% boven de 65 jaar. Het zijn ook vooral oudere mensen die deze pneumokokkenvaccinatie krijgen.

Lees hier meer over reacties op de injectieplaats na vaccinatie.

Mogelijke oorzaak
Het is nog niet helemaal duidelijk waardoor deze reacties pas na een aantal dagen optreden. Vertraagde injectieplaatsreacties zijn eerder gezien bij toxine vaccins zoals het difterie vaccin. Prevenar 20 is geconjugeerd aan een non-toxische variant van het difterietoxine. In onderzoeken naar Prevenar 13, een ander pneumokokkenvaccin dat ook geconjugeerd is aan dit dragereiwit, traden reacties op de injectieplaats ook later op, tussen de 6 en 14 dagen. Ook dit werd vooral gezien bij mensen boven de 65 jaar. Lareb heeft hier eerder aandacht voor gevraagd.

Lareb heeft het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) geïnformeerd over deze bevindingen.