Het is onbekend of vaccins gordelroos kunnen veroorzaken. Hier is meer onderzoek voor nodig. Gordelroos kan zorgen voor jeuk, pijn, koorts, vlekken en/of blaasjes op de huid aan één kant van het lichaam. De klachten gaan meestal vanzelf over. Mensen die erge pijn ervaren of gordelroos in het gezicht hebben, moeten contact opnemen met de huisarts. [1-29]
Achtergrondinformatie
Gordelroos komt ook zonder vaccinatie steeds vaker voor
In Nederland komt gordelroos voor bij 3 op de 1.000 personen per jaar [30]. Bij een hogere leeftijd neemt de werking van het immuunsysteem af, waardoor de kans op gordelroos toeneemt [31]. Er wordt verwacht dat gordelroos steeds vaker voor gaat komen door vergrijzing [32]. Ook is het risico op gordelroos groter voor mensen met een verzwakt of onderdrukt immuunsysteem, bijvoorbeeld bij mensen met HIV/AIDS of kanker [7, 33].
Het is onbekend hoe gordelroos ontstaat na vaccinatie
Gordelroos ontstaat door een reactivatie van het varicellazostervirus [34]. Dit virus is aanwezig in het lichaam na het doormaken van waterpokken, meestal op jonge leeftijd. Mogelijk wordt het varicellazostervirus ook na vaccinatie opnieuw geactiveerd waardoor er gordelroos kan ontstaan [11]. Er is meer onderzoek nodig om het mechanisme van gordelroos na vaccinatie in kaart te brengen.
Er zijn enkele gevallen in de literatuur beschreven van gordelroos na coronavaccinatie
Het ging hierbij om mannen en vrouwen van verschillende leeftijden [1-6, 9, 13-29]. De meeste mensen waren ouder dan 40 jaar. Sommige mensen hadden ook een andere aandoening zoals hoge bloeddruk of reuma. Ook zaten er mensen tussen die al eerder gordelroos hebben gehad. In de meeste gevallen was gordelroos mild en ging het vanzelf over. Klachten ontstonden meestal binnen twee weken en kwamen voor na de eerste of tweede coronavaccinaties van Pfizer/BioNTech, Moderna of AstraZeneca. Het is niet duidelijk of de vaccins de aandoening veroorzaakt hebben [7, 8, 10, 11].
Abu-Rumeileh S, Mayer B, Still V. Varicella zoster virus-induced neurological disease after COVID-19 vaccination: a retrospective monocentric study. Journal of neurology. 2022-04-01;269(4):1751-1757Alpalhão M, Filipe P. Herpes Zoster following SARS-CoV-2 vaccination - a series of four cases. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV. 2021-11-01;35(11):e750-e752Barda N, et al. Safety of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine in a Nationwide Setting. N Engl J Med. 2021-09-16;385(12):1078-1090Bernardini N, et al. Herpes zoster ophthalmicus in two women after Pfizer-BioNTech (BNT162b2) vaccine. Journal of medical virology. 2022-03-01;94(3):817-818Brosh-Nissimov T, et al. Oropharyngeal shedding of herpesviruses before and after BNT162b2 mRNA vaccination against COVID-19. Vaccine. 2021-09-24;39(40):5729-5731Chiu HH, Wei KC, Chen A. Herpes zoster following COVID-19 vaccine: a report of three cases. QJM : monthly journal of the Association of Physicians. 2021-11-05;114(7):531-532Desai HD, et al. Can SARS-CoV-2 vaccine increase the risk of reactivation of Varicella zoster? A systematic review. Journal of cosmetic dermatology. 2021-11-01;20(11):3350-3361Diez-Domingo J, Parikh R, Bhavsar AB. Can COVID-19 Increase the Risk of Herpes Zoster? A Narrative Review. Dermatology and therapy. 2021-08-01;11(4):1119-1126Furer V, Zisman D, Kibari A. Herpes zoster following BNT162b2 mRNA COVID-19 vaccination in patients with autoimmune inflammatory rheumatic diseases: a case series. Rheumatology (Oxford, England). 2021-10-09;60(SI):SI90-SI95Iwanaga J, Fukuoka H, Fukuoka N. A narrative review and clinical anatomy of herpes zoster infection following COVID-19 vaccination. Clinical anatomy (New York, N.Y.). 2022-01-01;35(1):45-51Katsikas Triantafyllidis K, Giannos P, Mian IT. Varicella Zoster Virus Reactivation Following COVID-19 Vaccination: A Systematic Review of Case Reports. Vaccines. 2021-09-11;9(9)Koshy E, Mengting L, Kumar H. Epidemiology, treatment and prevention of herpes zoster: A comprehensive review. Indian journal of dermatology, venereology and leprology. 2018-05-01;84(3):251-262Lee C, Cotter D, Basa J. 20 Post-COVID-19 vaccine-related shingles cases seen at the Las Vegas Dermatology clinic and sent to us via social media. Journal of cosmetic dermatology. 2021-07-01;20(7):1960-1964Lee TJ, Lu CH, Hsieh SC. Herpes zoster reactivation after mRNA-1273 vaccination in patients with rheumatic diseases. Annals of the rheumatic diseases. 2022-04-01;81(4):595-597Maranini B, Ciancio G, Cultrera R. Herpes zoster infection following mRNA COVID-19 vaccine in a patient with ankylosing spondylitis. Reumatismo. 2021-11-22;73(3)Medhat R, El Lababidi R, Abdelsalam M. Varicella-Zoster Virus (VZV) Meningitis in an Immunocompetent Adult after BNT162b2 mRNA COVID-19 Vaccination: A Case Report. International journal of infectious diseases : IJID : official publication of the International Society for Infectious Diseases. 2022-06-01;119:184-186Mohta A, Arora A, Srinivasa R. Recurrent herpes zoster after COVID-19 vaccination in patients with chronic urticaria being treated with cyclosporine-A report of 3 cases. Journal of cosmetic dermatology. 2021-11-01;20(11):3384-3386Özdemir AK, Kayhan S, Çakmak SK. Herpes zoster after inactivated SARS-CoV-2 vaccine in two healthy young adults. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV. 2021-12-01;35(12):e846-e847Palanivel JA. Herpes zoster after COVID-19 vaccination-Can the vaccine reactivate latent zoster virus? Journal of cosmetic dermatology. 2021-11-01;20(11):3376-3377Préta LH, Contejean A, Salvo F. Association study between herpes zoster reporting and mRNA COVID-19 vaccines (BNT162b2 and mRNA-1273). British journal of clinical pharmacology. 2022-07-01;88(7):3529-3534Santovito LS, Pinna G. A case of reactivation of varicella-zoster virus after BNT162b2 vaccine second dose? Inflammation research : official journal of the European Histamine Research Society ... [et al.]. 2021-09-01;70(9):935-937Shakoei S, et al. Cutaneous manifestations following COVID-19 vaccination: A report of 25 cases. Dermatologic therapy. 2022-08-01;35(8):e15651Tessas I, Kluger N. Ipsilateral herpes zoster after the first dose of BNT162b2 mRNA COVID-19 vaccine. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV. 2021-10-01;35(10):e620-e622van Dam CS, Lede I, Schaar J. Herpes zoster after COVID vaccination. International journal of infectious diseases : IJID : official publication of the International Society for Infectious Diseases. 2021-10-01;111:169-171Vastarella M, Picone V, Martora F. Herpes zoster after ChAdOx1 nCoV-19 vaccine: a case series. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV. 2021-12-01;35(12):e845-e846You IC, Ahn M, Cho NC. A Case Report of Herpes Zoster Ophthalmicus and Meningitis After COVID-19 Vaccination. Journal of Korean medical science. 2022-05-23;37(20):e165Zengarini C, et al. Disseminated herpes zoster in an immune-competent patient after SARS-CoV-2 vaccine (BNT162b2 Comirnaty, Pfizer). Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV. 2022-08-01;36(8):e622-e623Eid E, Abdullah L, Kurban M. Herpes zoster emergence following mRNA COVID-19 vaccine. Journal of medical virology. 2021-09-01;93(9):5231-5232Job AM, Sudhamani B, Mohan M. Herpes zoster following vaccination with ChAdOx1 nCoV-19 Coronavirus vaccine (recombinant). Indian journal of public health. 2022-01-01;66(1):83-85Kawai K, Gebremeskel BG, Acosta CJ. Systematic review of incidence and complications of herpes zoster: towards a global perspective. BMJ open. 2014-06-10;4(6):e004833Crooke SN, Ovsyannikova IG, Poland GA. Immunosenescence and human vaccine immune responses. Immunity & ageing : I & A. 2019-09-13;16:25van Oorschot D, Vroling H, Bunge E. A systematic literature review of herpes zoster incidence worldwide. Human vaccines & immunotherapeutics. 2021-06-03;17(6):1714-1732Blank LJ, Polydefkis MJ, Moore RD. Herpes zoster among persons living with HIV in the current antiretroviral therapy era. Journal of acquired immune deficiency syndromes (1999). 2012-10-01;61(2):203-7Rosamilia LL. Herpes Zoster Presentation, Management, and Prevention: A Modern Case-Based Review. American journal of clinical dermatology. 2020-02-01;21(1):97-107
