Hartkloppingen na vaccinatie

In het kort

Het is onbekend of vaccinaties hartkloppingen veroorzaken. Vaak zijn hartkloppingen een normale reactie van het lichaam, bijvoorbeeld bij pijn, stress of angst. Deze reacties kunnen ook ontstaan na een vaccinatie. Hartkloppingen na vaccinatie kunnen ook ontstaan door activatie van het afweersysteem. Hartkloppingen ontstaan dan vaak binnen enkele uren tot dagen na de vaccinatie. De klachten meestal houden enkele minuten tot uren aan. Vaak gaan hartkloppingen vanzelf weer over. Bij sommige coronavaccins kan een ontsteking van het hartzakje of de hartspier ontstaan als een zeldzame bijwerking. Hartkloppingen kunnen daarbij één van de klachten zijn. Neem direct contact op met uw huisarts als de hartkloppingen niet overgaan. Dit geldt ook als er andere klachten bijkomen, zoals pijn op de borst, moeite met ademhalen, zweten, bleek zien of misselijkheid. [1-4]

Achtergrondinformatie

Er is weinig informatie over hartkloppingen na vaccinatie
Het is een klacht met verschillende oorzaken, zoals sporten of een emotionele reactie bij stress of angst [5-7]. Ook alcohol, cafeïne of nicotine kunnen een trigger zijn voor hartkloppingen [5, 6]. Soms kan het ook een teken zijn van een hormonale wisseling bijvoorbeeld tijdens een zwangerschap of overgang of worden ze veroorzaakt door medicatie [8-10]. Ook medische problemen zoals ijzertekort, een te snel werkende schildklier of hoge bloeddruk kunnen hartkloppingen veroorzaken [7, 11]. In de literatuur zijn hartkloppingen beschreven bij diverse vaccinaties zoals tegen HPV, pokken, griep en COVID-19 en bij mannen, vrouwen en alle leeftijden [10, 12-15].

Vaccinatie gerelateerde stress kan een oorzaak zijn van hartkloppingen
Dit is geen bijwerking van het specifieke vaccin, maar een reactie op de spanning voor de vaccinatie zelf [4, 16, 17]. Uit onderzoek blijkt dat voor sommige mensen de combinatie van pijn en een stressvolle situatie aanleiding kan geven tot stress-gerelateerde symptomen zoals hartkloppingen. Uit een onderzoek blijkt dat mensen met psychologische klachten meer last van hartkloppingen hadden na vaccinatie dan mensen die geen psychologische klachten hadden. Dit komt waarschijnlijk door een hogere mate van bewustzijn van het ontstaan van bijwerkingen [16].

Hartkloppingen kunnen ontstaan door activatie van het afweersysteem
Na een infectie of vaccinatie activeert het immuunsysteem een afweerreactie waarbij stoffen vrijkomen die zorgen voor een milde ontstekingsreactie. Deze reactie zorgt ervoor dat de bloedvaten wijder worden en meer doorlaatbaar zijn. Hierdoor kunnen afweercellen makkelijker naar de plek van de infectie. Wanneer de bloedvaten verwijden, wordt er een signaal naar de hersenen gestuurd om de hartslag te verhogen zodat er meer bloed naar de plek van de infectie wordt gepompt. Als de lichaamstemperatuur 1 graad stijgt, dan wordt de hartslag met ongeveer 10 slagen per minuut verhoogd. Hartkloppingen na vaccinatie gaan vaak samen met andere klachten zoals koorts, spierpijn en koude rillingen [18].

Hartkloppingen na coronavaccinatie kunnen duiden op myocarditis of pericarditis
Bij coronavaccins van Pfizer/BioNTech (Comirnaty) en Moderna (Spikevax) kan een ontsteking van het hartzakje of de hartspier ontstaan. Dit wordt ook wel pericarditis en myocarditis genoemd. Dit is een zeldzame bijwerking van deze coronavaccins en komt voornamelijk voor bij jonge mannen. Klachten die passen bij myocarditis en pericarditis zijn: pijn op de borst, benauwdheid en hartkloppingen. Mensen die na coronavaccinatie de bovenstaande klachten ervaren, moeten contact opnemen met hun huisarts.

Referenties

Teo HK, Ho KL, Tan BY, Ching CK, Chong DTT. A racing heart post-Pfizer/BioNTech BNT162b2. J Arrhythm. 2022;38(5):827-30.
Quer G, Gadaleta M, Radin JM, Andersen KG, Baca-Motes K, Ramos E, et al. Inter-individual variation in objective measure of reactogenicity following COVID-19 vaccination via smartwatches and fitness bands. NPJ Digit Med. 2022;5(1):49.
Zimetbaum P, Josephson ME. Evaluation of patients with palpitations. N Engl J Med. 1998;338(19):1369-73.
Quer G, Gadaleta M, Radin JM, Andersen KG, Baca-Motes K, Ramos E, et al. The Physiologic Response to COVID-19 Vaccination. medRxiv. 2021.
Govender I, Nashed KK, Rangiah S, Okeke S, Maphasha OM. Palpitations: Evaluation and management by primary care practitioners. S Afr Fam Pract (2004). 2022;64(1):e1-e8.
Weber BE, Kapoor WN. Evaluation and outcomes of patients with palpitations. Am J Med. 1996;100(2):138-48.
Thuisarts.nl. Ik heb last van hartkloppingen [internet]. 2020.Geraadpleegd 19 december 2022. Beschikbaar via: https://www.thuisarts.nl/hartkloppingen/ik-heb-last-van-hartkloppingen Sheng Y, Carpenter JS, Elomba CD, Alwine JS, Yue M, Chen CX, et al. Effect of menopausal symptom treatment options on palpitations: a systematic review. Climacteric. 2022;25(2):128-40.
Farhat M, Al-Ibrahim R, Almohammedali A, Aljishi R, Alalwan B. Study of the Side Effects of Pfizer and Oxford COVID-19 Vaccines in the Eastern Province of Saudi Arabia. Int J Gen Med. 2022;15:7547-58.
Jeet Kaur R, Dutta S, Charan J, Bhardwaj P, Tandon A, Yadav D, et al. Cardiovascular Adverse Events Reported from COVID-19 Vaccines: A Study Based on WHO Database. Int J Gen Med. 2021;14:3909-27.
Abbott AV. Diagnostic approach to palpitations. Am Fam Physician. 2005;71(4):743-50.
Afrin LB, Dempsey TT, Weinstock LB. Post-HPV-Vaccination Mast Cell Activation Syndrome: Possible Vaccine-Triggered Escalation of Undiagnosed Pre-Existing Mast Cell Disease? Vaccines (Basel). 2022;10(1).
Engler RJ, Nelson MR, Collins LC, Jr., Spooner C, Hemann BA, Gibbs BT, et al. A prospective study of the incidence of myocarditis/pericarditis and new onset cardiac symptoms following smallpox and influenza vaccination. PLoS One. 2015;10(3):e0118283.
Zitzmann-Roth EM, von Sonnenburg F, de la Motte S, Arndtz-Wiedemann N, von Krempelhuber A, Uebler N, et al. Cardiac safety of Modified Vaccinia Ankara for vaccination against smallpox in a young, healthy study population. PLoS One. 2015;10(4):e0122653.
Alghamdi AN, Alotaibi MI, Alqahtani AS, Al Aboud D, Abdel-Moneim AS. BNT162b2 and ChAdOx1 SARS-CoV-2 Post-vaccination Side-Effects Among Saudi Vaccinees. Front Med (Lausanne). 2021;8:760047.
García-Alanis M, Morales-Cárdenas M, Toapanta-Yanchapaxi LN, Chiquete E, Núñez I, Ceballos-Liceaga SE, et al. Psychological and Psychiatric Events Following Immunization with Five Different Vaccines against SARS-CoV-2. Vaccines (Basel). 2022;10(8).
World Health Organization. Immunization stress-related response. A manual for program managers and health professionals to prevent, identify and respond to stressrelated responses following immunization [manual]. 2019. Geraadpleegd op 19 december 2022. Beschikbaar via: https://www.who.int/publications/i/item/9789241515948 Tate C, Demashkieh L, Hakmeh W. Isolated Tachycardia Presenting After Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccination. Cureus. 2021;13(7):e16706.

Laatst bijgewerkt op 03-07-2023