Depressie tijdens de zwangerschap
Het niet behandelen van een depressie tijdens de zwangerschap kan nadelige effecten hebben voor moeder en kind, zoals een vroeggeboorte of te laag geboortegewicht. Plan een eventuele wisseling van antidepressivum zoveel mogelijk vóór de zwangerschap.
De voorkeur gaat uit naar een selectieve serotonineheropnameremmer (bij voorkeur fluoxetine, citalopram of sertraline) of een tricyclisch antidepressivum (bij voorkeur amitriptyline, clomipramine, imipramine of nortriptyline).
Bupropion
Aangeboren afwijkingen in het algemeen
Er is tot nu toe ruime ervaring met het gebruik van bupropion. Er zijn in 4 studies meer dan 2200 prospectief gevolgde zwangerschappen beschreven met gebruik van bupropion in het eerste trimester (1-3). De ervaring wijst tot nu toe niet op een overall verhoogd risico op aangeboren afwijkingen.
Een deel van de ervaring is afkomstig uit een zwangerschapsregister van de fabrikant. Er werd geen verhoogd risico in 806 eerste trimester blootstellingen aan bupropion gezien. Wel kon een licht verhoogd risico op hartafwijkingen hierin niet worden uitgesloten.
Hartafwijkingen
In twee case control studies wordt een verhoogd risico gezien op respectievelijk left outflow tract heart defects en ventriculaire septum defecten (VSD), gebaseerd op respectievelijk 10 en 23 cases (4,5). In een grote Amerikaanse databasestudie met bijna 9000 eerste trimester blootstellingen aan bupropion waarin specifiek werd gekeken naar het risico op hartafwijkingen in het algemeen en VSD, werd geen verhoogd risico gevonden (6). In één van de 4 bovengenoemde prospectieve studies naar aangeboren afwijkingen in het algemeen, werd ook geen verhoogd risico op hartafwijkingen gezien (2).
Een causaal verband tussen het optreden van specifieke hartafwijkingen en gebruik van bupropion in het eerste trimester blijft dus onduidelijk. Een mogelijk licht verhoogd risico op specifieke hartafwijkingen kan nog niet worden uitgesloten.
Sint-janskruid (Hypericumextract)
Er zijn slechts 2 studies gedaan naar de veiligheid van het gebruik van Sint-janskruid tijdens de zwangerschap (met in totaal 92 zwangerschappen). In beide studies werden geen significante verschillen in zwangerschapsuitkomsten gezien in vergelijking met de controle groep. Dit is echter nog te weinig voor een goede risico inschatting.
Vortioxetine
De ervaring met het gebruik van vortioxetine is zeer beperkt (rond de 60 zwangerschappen). De data zijn onder andere afkomstig uit clinical trials. Bij een deel van de vrouwen was er alleen sprake van een blootstelling aan vortioxetine vlak voor de zwangerschap. Verder is er nog een case serie beschreven met 19 vrouwen met een eerste trimester blootstelling aan vortioxetine (7). Van 17 zwangerschappen is de uitkomt bekend. Er werden 12 gezonde kinderen geboren (1 tweeling). Er waren verder 3 miskramen, 1 IUVD en 2 zwangerschapsafbrekingen. Eén zwangerschap werd afgebroken vanwege de diagnose acranie. De moeder gebruikte naast vortioxetine ook andere medicatie waaronder carbamazepine. De andere zwangerschap werd afgebroken uit angst voor een afwijking. Twee zwangere vrouwen bleven de medicatie doorgebruiken gedurende de hele zwangerschap. Op basis van deze gegevens kunnen nog geen conclusies getrokken worden.
Onthoudingsverschijnselen
Langdurig gebruik van antidepressiva tot aan de partus kan tot onthoudingsverschijnselen bij de neonaat leiden, zoals prikkelbaarheid, hypertonie (een verhoogde spierspanning), tremoren, onregelmatige ademhaling, slecht drinken en hard huilen. Deze symptomen treden meestal in de loop van de eerste dagen na de geboorte op. De verschijnselen zijn doorgaans mild, van voorbijgaande aard en in theorie dosisafhankelijk.
1. Einarson A, Choi J, Einarson TR. Incidence of major malformations in infants following antidepressant exposure in pregnancy: results of a large prospective cohort study. Canadian journal of psychiatry. Revue canadienne de psychiatrie. 2009-04-01;54(4):242-6
2. Cole JA, Modell JG, Haight BR. Bupropion in pregnancy and the prevalence of congenital malformations. Pharmacoepidemiology and drug safety. 2007-05-01;16(5):474-84
3. Chun-Fai-Chan B, et al. Pregnancy outcome of women exposed to bupropion during pregnancy: a prospective comparative study. American journal of obstetrics and gynecology. 2005-03-01;192(3):932-6
4. Alwan S, et al. Maternal use of bupropion and risk for congenital heart defects. American journal of obstetrics and gynecology. 2010-07-01;203(1):52.e1-6
5. Louik C, Kerr S, Mitchell AA. First-trimester exposure to bupropion and risk of cardiac malformations. Pharmacoepidemiology and drug safety. 2014-10-01;23(10):1066-75
6. Huybrechts KF, Hernández-DÃaz S, Avorn J. Antidepressant use in pregnancy and the risk of cardiac defects. The New England journal of medicine. 2014-09-18;371(12):1168-9
7. Shweiki S, Diav-Citrin O. Pregnancy outcome after first trimester exposure to vortioxetine: A case series. Birth defects research. 2021-04-01;113(6):511-515
Laatst bijgewerkt op 19-03-2021