Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Lokale middelen bij ooginfecties tijdens de borstvoedingsperiode

In het kort

De meeste oogdruppels of oogzalven kunnen gebruikt worden tijdens de borstvoeding. Oogdruppels bevatten slechts een kleine hoeveelheid werkzame stof. Ze komen (vrijwel) niet in het bloed terecht. Hierdoor is de overgang naar de moedermelk waarschijnlijk heel weinig tot niets.

Let op

  • Houd voor tetracycline en oxytetracycline een maximale gebruiksduur van 3 weken aan.
  • Gebruik oogdruppels met povidonjodium alleen kortdurend.
  • Door na het druppelen van het oog de traanbuis één tot drie minuten dicht te drukken, wordt de opname van het geneesmiddel in het lichaam verminderd.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de borstvoedingsperiode. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op nadelige effecten voor de zuigeling of op de melkproductie.
    • - aciclovir
    • - azitromycine
    • - erytromycine
    • - fusidinezuur
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de borstvoedingsperiode. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er minder van dat middel in de melk terechtkomt of omdat er meer onderzoek naar is gedaan.
    • - framycetine
    • - gentamicine
    • - ganciclovir
    • - gramicidine
    • - moxifloxacine
    • - neomycine
    • - ofloxacine
    • - oxytetracycline (kortdurend)
    • - polymyxine b
    • - povidonjodium (kortdurend)
    • - tetracycline (kortdurend)
    • - tobramycine
  • Mogelijk risico tooltip icon Dit geneesmiddel kan via de melk mogelijk nadelige effecten geven bij de zuigeling. Overweeg of een veiliger middel gebruikt kan worden. Als dat niet kan, weeg dan de mogelijke nadelige effecten af tegen het belang van borstvoeding voor het kind. Voer extra controles uit bij het kind of ga over op flesvoeding.
    • - tetracycline (langdurig)
  • Risico tooltip icon Het is niet veilig om dit geneesmiddel te gebruiken in de borstvoedingsperiode. Kies zo mogelijk voor een veiliger middel. Als dat niet mogelijk is, ga dan over op flesvoeding
    • - povidonjodium (langdurig)
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de borstvoedingsperiode is nauwelijks of geen informatie. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - chlooramfenicol

Achtergrondinformatie

De meeste oogdruppels en zalven zijn niet of beperkt onderzocht tijdens de borstvoedingsperiode. Ze kunnen gebruikt worden omdat maar een kleine hoeveelheid werkzame stof in het lichaam wordt opgenomen. In het algemeen gaat de voorkeur uit naar de oudere of de veel voorgeschreven middelen. Raadpleeg bij twijfel eventueel de informatie bij de systemische toepassing.

Chlooramfenicol
Chlooramfenicol gaat over in de moedermelk. Er is geen ervaring met het gebruik van chlooramfenicol als oogdruppel of -zalf. Bij systemisch gebruik van chlooramfenicol door de moeder zijn nadelige effecten voor zuigelingen beschreven, zoals braken, gasvorming in de darmen, weigeren van de borst en in slaap vallen tijdens de voeding. Bij gebruik bij kinderen kan beenmerg­depressie en het grey-babysyndroom (asgrijze huidskleur/cyanose, gezwollen buik, hypothermie, lethargie, cardiovasculaire collaps en ademhalingsdepressie) voorkomen. Het is echter zeer onwaarschijnlijk dat deze effecten bij gebruik van oogdruppels en -zalf optreden na blootstelling via de moedermelk.

Povidonjodium
Jodium uit povidonjodium oogdruppels kan via het slijmvlies van de traanwegen en de neuskeelholte in de bloedbaan worden opgenomen. Jodium gaat gemakkelijk vanuit het bloed over in de moedermelk en kan daar stapelen. Jodium in de moedermelk kan de schildklierfunctie van de zuigeling nadelig beïnvloeden. Dit is ook na gebruik op de huid beschreven in enkele case reports. Bij kortdurend gebruik van de oogdruppels lijkt het risico minimaal, zeker als de traanbuis enkele minuten wordt dichtgedrukt.

Ofloxacine en moxifloxacine
De ervaring met ofloxacine tijdens de borstvoeding is zeer beperkt. Er zijn geen gegevens over het gebruik van moxifloxacine tijdens de borstvoeding. Systemisch gebruik van chinolonen tijdens de borstvoeding wordt afgeraden, omdat chinolonen in dierproeven kraakbeenafwijkingen kunnen geven bij jonge dieren. Ofloxacine gaat in kleine hoeveelheden over in de moedermelk. Het is onwaarschijnlijk dat deze hoeveelhe­den tot effecten bij de zuigeling kunnen leiden, zeker bij gebruik van oogdruppels.

Tetracyclinen
Tetracyclinen kunnen bij directe toepassing aan kinderen het gebit en de botten aantasten. Tetracyclinen gaan in kleine hoeveelheden over in de moedermelk Het is onwaarschijnlijk dat ze bij een korte kuur en bij toepassing per oogdruppel het gebit en de botten van de zuigeling kunnen aantasten. In het bloed van de zuigeling zijn tetracyclinen niet aangetoond na blootstelling via de borstvoeding.

Aminoglycosiden
De aminoglycosiden framycetine, gentamicine, gramicidine, neomycine en tobramycine gaan in beperkte hoeveelheden over in de moedermelk. Deze antibiotica worden bij de zuigeling nauwelijks opgenomen vanuit het maagdarmkanaal. Bij prematuren kan wel opname van aminoglycosiden vanuit het maagdarmkanaal plaatsvinden. Omdat aminoglycosiden bij jonge zui­gelingen langzamer worden geëlimineerd, kan in theorie stapeling optreden. In de eerste weken van de lactatieperiode moet bij prematuren het systemisch gebruik van aminoglycosiden worden beperkt. Bij oogdruppels is de blootstelling via de moedermelk waar­schijnlijk verwaarloosbaar klein.

Ganciclovir
Over het gebruik van ganciclovir oogdruppels tijdens de borstvoedingsperiode zijn geen gegevens beschikbaar. De opname in het lichaam is waarschijnlijk heel klein.

Laatst bijgewerkt op 03-11-2020


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.