Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Penicillines bij infecties tijdens de borstvoedingsperiode

In het kort

Penicillines mogen wor­den gebruikt tijdens de borstvoeding. Deze antibiotica komen in hele lage hoeveelheden in de moedermelk. Ook de combinatie amoxicilline en clavulaanzuur mag gebruikt worden. Clavulaanzuur komt ook nauwelijks in de moedermelk. Heel soms ontstaat diarree of huiduitslag bij de zuigeling door het antibiotica gebruik bij de moeder. De klachten zijn dan meestal mild en gaan vanzelf weer over na het stoppen van de antibiotica. De kans op een allergische reactie bij de zuigeling is heel klein.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de borstvoedingsperiode. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op nadelige effecten voor de zuigeling of op de melkproductie.
    • - amoxicilline
    • - amoxicilline/clavulaanzuur
    • - ampicilline
    • - benzylpenicilline
    • - fenoxymethylpenicilline
    • - flucloxacilline
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de borstvoedingsperiode. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er minder van dat middel in de melk terechtkomt of omdat er meer onderzoek naar is gedaan.
    • - feneticilline
    • - piperacilline
    • - piperacilline/tazobactam

Achtergrondinformatie

Hoewel er in de literatuur een beperkte hoeveelheid informatie beschikbaar is over penicilline gebruik tijdens de borstvoedingsperiode, is er in de praktijk ruime ervaring. Er zijn geen aanwijzingen voor (ernstige) nadelige gevolgen voor de zuigeling bij gebruik van penicillines tijdens de borstvoedingsperiode.

Penicillines gaan in slechts hele lage hoeveelheden over in de moedermelk. De relatieve kinddosis voor de verschillende penicillines ligt rond, of onder de 2%.(1-6) Na maag-darm passage komt er dus slechts een minimale hoeveelheid antibiotica in het bloed van de zuigeling terecht. Dit maakt de kans op bijwerkingen bij de zuigeling klein.

Er zijn in de literatuur relatief weinig studies beschikbaar over penicilline gebruik tijdens de borstvoedingsperiode. De beschikbare studies hebben weinig inclusies en meestal geen controlegroep. Een aantal van deze studies meldt diarree bij een klein percentage zuigelingen van moeders die penicillines gebruikten.(6-9) Ook werd in enkele gevallen een huiduitslag gerapporteerd bij de zuigeling.(6, 9) Deze klachten waren mild van aard en gingen vanzelf weer over na het staken van de antibiotica.

Kijk eventueel bij het maken van een afweging tussen de verschillende antibiotica naar de middelen die bij de neonaat zelf worden toegepast (zie het Kinderformularium).

Referenties

1. Rowe H, Baker T, Hale TW. Maternal medication, drug use, and breastfeeding (2013). Pediatr.Clin.North Am. 2013; 60(1):275-94.
2. Nahum GG, Uhl K, Kennedy DL. Antibiotic use in pregnancy and lactation: what is and is not known about teratogenic and toxic risks. Obstet Gynecol. 2006; 107(5):1120-38.
3. van Wattum JJ, Leferink TM, Wilffert B, et al. Antibiotics and lactation: An overview of relative infant doses and a systematic assessment of clinical studies. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2019; 124(1):5-17.
4. Panchaud A, Di Paolo ER, Koutsokera A, et al. Safety of Drugs during Pregnancy and Breastfeeding in Cystic Fibrosis Patients. Respiration. 2016; 91(4):333-48.
5. Bar-Oz B, Bulkowstein M, Benyamini L, et al. Use of antibiotic and analgesic drugs during lactation. Drug Saf. 2003; 26(13):925-35.
6. Matheson I, Samseth M, Løberg R, et al. Milk transfer of phenoxymethylpenicillin during puerperal mastitis. Br J Clin Pharmacol. 1988; 25(1):33-40.
7. Ito S, Blajchman A, Stephenson M, et al. Prospective follow-up of adverse reactions in breast-fed infants exposed to maternal medication. Am J Obstet Gynecol. 1993; 168(5):1393-9. doi:10.1016/s0002-9378(11)90771-6
8. Goldstein LH, Berlin M, Tsur L, et al. The Safety of Macrolides During Lactation. Breastfeed.Med. 2009; 4.
9. Benyamini L, Merlob P, Stahl B, et al. The safety of amoxicillin/clavulanic acid and cefuroxime during lactation. Therapeutic Drug Monitoring. 2005; 27(4):499-502. 

Laatst bijgewerkt op 08-03-2023


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.