Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Middelen bij aanvalsbehandeling van migraine tijdens de zwangerschap

In het kort

Paracetamol kan gebruikt worden bij een migraineaanval. In de zwangerschap heeft dit middel de voorkeur. Als paracetamol onvoldoende werkt, kan de zwangere een enkele keer sumatriptan gebruiken. Is er vaak sumatriptan nodig, dan is het beter om een middel te gebruiken dat een aanval kan voorkomen.

Let op

  • Gebruik paracetamol alleen bij klachten in een zo laag mogelijke effectieve dosering
  • Gebruik geen ergotamine tijdens de zwangerschap

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - paracetamol
    • - sumatriptan (incidenteel gebruik)
  • Risico op aangeboren afwijkingen tooltip icon Dit geneesmiddel geeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen of andere blijvende schade. Gebruik dit middel alleen in uitzonderingsgevallen (met extra controles). Kies zo mogelijk voor een veiliger middel of staak -tijdelijk- de behandeling.
    • - ergotamine
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - almotriptan
    • - eletriptan
    • - frovatriptan
    • - naratriptan
    • - rizatriptan
    • - sumatriptan (frequent gebruik)
    • - zolmitriptan

Achtergrondinformatie

Migraine kan afnemen tijdens de zwangerschap
Migraine komt veel voorbij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Dit is vaak gerelateerd aan hormonale schommelingen. Bij de meeste vrouwen nemen de aanvallen tijdens de zwangerschap af. Soms verdwijnen ze zelfs. Bij een klein deel van de vrouwen treedt juist een toename van migraine aanvallen op. Uit meerdere studies blijkt dat migraine een risicofactor is voor onder meer vasculaire complicaties zoals hypertensie en pre-eclampsie tijdens de zwangerschap. (1)

Paracetamol is het voorkeursmiddel bij migraine tijdens de zwangerschap
Paracetamol is het voorkeursmiddel bij pijn, en dus ook bij migraine, tijdens de zwangerschap. Het wordt al vele jaren gebruikt door zwangere vrouwen. Deze uitgebreide ervaring wijst niet eenduidig op een hoger risico op aangeboren afwijkingen. In sommige onderzoeken wordt een mogelijk verband gelegd tussen paracetamol en een verhoogd risico op astma, cryptorchisme, gedragsproblemen (ADHD, autisme) of andere nadelige uitkomsten voor het kind. Deze resultaten zijn niet eenduidig en er zijn veel kanttekeningen te maken bij de onderzoeken. Meer informatie is te vinden op de pagina over paracetamol tijdens de zwangerschap.

Binnen de triptanen heeft sumatriptan de voorkeur
Naar de veiligheid van sumatriptan in het eerste trimester van de zwangerschap is veel onderzoek gedaan. Het betreft meer dan 4500 zwangerschappen. Meestal ging het om eenmalig of incidenteel gebruik. Incidenteel gebruik van sumatriptan lijkt geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen te geven. Het gebruik van sumatriptan in het tweede en derde trimester is minder goed onderzocht. Sumatriptan is een van de minst lipofiele triptanen. Hierdoor gaat het vergeleken met andere triptanen minder gemakkelijk over de placenta. (2)
Over de veiligheid van de andere triptanen in het eerste trimester is veel minder bekend. De aantallen gevolgde zwangerschappen wisselen per triptan. Er zijn maximaal een paar honderd zwangerschappen per triptan gevolgd. (3-6)

Beperk het gebruik van triptanen in de zwangerschap
Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen dat er ernstige nadelige effecten optreden bij incidenteel gebruik van triptanen in het tweede en derde trimester. Veelvuldig gebruik in de zwangerschap moet echter vermeden worden. Triptanen werken vaatvernauwend. Het is niet uit te sluiten dat dit effect ook optreedt in de vaten van de placenta. Er is een casusbeschrijving van oligohydramnion (te weinig vruchtwater) en groeivertraging, mogelijk door verminderde placentaire doorbloeding door lang en overmatig gebruik van almotriptan tijdens deze hele zwangerschap (7). Eén studie vond een mogelijk verhoogd risico op vroeggeboorte en laag geboortegewicht na maternaal gebruik van sumatriptan, dit was echter mogelijk te wijten aan de ernst van de onderliggende aandoening (8). Ook in een studie naar de groep triptanen werd een verhoogd risico op vroeggeboorte gevonden (9), maar deze bevindingen werden in een recente meta-analyse niet bevestigd (6). Het gebruik van triptanen aan het eind van de zwangerschap zou mogelijk kunnen leiden tot iets meer bloedverlies bij de moeder direct na de bevalling (10, 11) . De weinige studies naar mogelijke langetermijneffecten lieten geen duidelijke effecten zien. (12-14)

Vermijd ergotamine tijdens de zwangerschap
Ergotamine werkt vaatvernauwend en kan baarmoedercontracties veroorzaken. Ergotamine geeft mogelijk een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen door verstoring van de doorbloeding (vasculaire disruptie) (15, 16).

Bij misselijkheid kunnen gember, meclozine of metoclopramide gebruikt worden  
Zie voor meer informatie de pagina's over deze middelen bij misselijkheid tijdens de zwangerschap.

 

Referenties

 

1.           Facchinetti F, Allais G, Nappi RE, D'Amico R, Marozio L, Bertozzi L, et al. Migraine is a risk factor for hypertensive disorders in pregnancy: a prospective cohort study. Cephalalgia. 2009;29(3):286-92.

2.           Calhoun AH. Migraine Treatment in Pregnancy and Lactation. Curr PainHeadacheRep. 2017;21(11):46.

3.           Spielmann K, Kayser A, Beck E, Meister R, Schaefer C. Pregnancy outcome after anti-migraine triptan use: A prospective observational cohort study. Cephalalgia. 2018;38(6):1081-92.

4.           Amundsen S, Nordeng H, Nezvalova-Henriksen K, Stovner LJ, Spigset O. Pharmacological treatment of migraine during pregnancy and breastfeeding. NatRevNeurol. 2015;11(4):209-19.

5.           Marchenko A, Etwel F, Olutunfese O, Nickel C, Koren G, Nulman I. Pregnancy Outcome Following Prenatal Exposure to Triptan Medications: A Meta-Analysis. Headache. 2015;55(4):490-501.

6.           Dudman DC, Tauqeer F, Kaur M, Ritchey ME, Li H, Lopez-Leon S. A systematic review and meta-analyses on the prevalence of pregnancy outcomes in migraine treated patients: a contribution from the IMI2 ConcePTION project. J Neurol. 2022;269(2):742-9.

7.           Viard D, Gérard A, Tahiri J, Tieulié N, Van Obberghen E, Drici M-D. Triptan overuse during pregnancy: a possible cause of placental hypoperfusion. European Journal of Clinical Pharmacology. 2021;77(2):269-70.

8.           Olesen C, Steffensen FH, Sorensen HT, Nielsen GL, Olsen J. Pregnancy outcome following prescription for sumatriptan. Headache. 2000;40(1):20-4.

9.           Kallen B, Nilsson E, Otterblad OP. Delivery outcome after maternal use of drugs for migraine: a register study in sweden. Drug Saf. 2011;34(8):691-703.

10.         Nezvalova-Henriksen K, Spigset O, Nordeng H. Triptan exposure during pregnancy and the risk of major congenital malformations and adverse pregnancy outcomes: Results from the Norwegian mother and child cohort study. Headache. 2010;50(4):563-75.

11.         Nezvalova-Henriksen K, Spigset O, Nordeng H. Triptan safety during pregnancy: a Norwegian population registry study. European Journal of Epidemiology. 2013;28(9):759-69.

12.         Harris GE, Wood M, Ystrom E, Nordeng H. Prenatal triptan exposure and neurodevelopmental outcomes in 5-year-old children: Follow-up from the Norwegian Mother and Child Cohort Study. Paediatric and Perinatal Epidemiology. 2018;32(3):247-55.

13.         Harris GM, Wood M, Ystrom E, Nordeng H. Association of Maternal Use of Triptans During Pregnancy With Risk of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Offspring. JAMA network open. 2022;5(6):e2215333.

14.         Wood ME, Frazier JA, Nordeng HM, Lapane KL. Prenatal triptan exposure and parent-reported early childhood neurodevelopmental outcomes: an application of propensity score calibration to adjust for unmeasured confounding by migraine severity. PharmacoepidemiolDrug Saf. 2016;25(5):493-502.

15.         Smets K, Zecic A, Willems J. Ergotamine as a possible cause of Mobius sequence: additional clinical observation. J Child Neurol. 2004;19(5):398.

16.         Acs N, Banhidy F, Puho E, Czeizel AE. A possible dose-dependent teratogenic effect of ergotamine. Reproductive Toxicology. 2006;22(3):551-2.

Laatst bijgewerkt op 07-03-2023


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.