Een geneesmiddel kan een nadelige effect op de spermatogenese hebben
De spermatogenese vindt bij mannen vanaf de puberteit continu plaats. Het is een cyclus van minder dan 3 maanden van de ontwikkeling van de zaadcel tot de ejaculatie [Meistrich, Misell] Van een beperkt aantal geneesmiddelen is uit onderzoek gebleken dat ze invloed kunnen hebben op de spermatogenese. [Ding, Perez-Garcia] Verschillende effecten op het sperma zijn mogelijk, waaronder een verminderd aantal spermacellen, verminderde beweeglijkheid, een afwijkende vorm of een effect op het DNA. [Ley] De schade aan het DNA in de zaadcel geeft vooral verminderde vruchtbaarheid. [Ribas-Maynou] Het is niet vastgesteld of dit tot genetische afwijkingen bij het kind zou kunnen leiden
Uit het (beperkte) onderzoek dat tot nu toe is gedaan, blijkt niet dat er een verhoogde kans is op aangeboren afwijkingen bij het kind na geneesmiddelgebruik door de vader. [Engeland] De meest aannemelijke verklaring hiervoor is het principe van ‘survival of the fittest’: dit zorgt ervoor dat alleen een niet-beschadigde spermacel uit de miljoenen beschikbare spermacellen de zwangerschap tot stand brengt. Mocht er toch bevruchting met een beschadigde zaadcel plaatsvinden dan leidt dit waarschijnlijk tot een vroege miskraam. [Sakkas] Het effect op de spermatogenese, de (verminderde) of onvruchtbaarheid, kan reversibel of irreversibel zijn. [Semet]
De hoeveelheid geneesmiddel in het semen is laag
Enkele geneesmiddelen kunnen in kleine hoeveelheden in het semen terechtkomen. [Klemmt] Bij geneesmiddelen die teratogeen zijn, zou er door de coitus tijdens de zwangerschap blootstelling van het kind kunnen optreden. De hoeveelheid geneesmiddel dat via het semen bij het kind kan komen is echter zo laag, dat deze teratogene effecten niet te verwachten zijn. [Scialli]
Onderzoek naar kinderwens en afweeronderdrukkende medicijnen bij de man van start
Vanaf 1 december 2021 kunnen mannen die afweeronderdrukkende medicijnen gebruiken en een kinderwens hebben meedoen aan een onderzoek van Bijwerkingencentrum Lareb en het Erasmus MC. In dit onderzoek wordt met behulp van online vragenlijsten gekeken naar de mogelijke invloeden van medicijngebruik bij de man op de vruchtbaarheid, zwangerschap en het (on)geboren kind. De vragen gaan over gezondheid, medicijngebruik, leefstijl en kinderwens.
U kunt meedoen als u een man bent, een actieve kinderwens heeft en afweeronderdrukkende medicijnen gebruikt voor een auto-immuunaandoening of orgaantransplantatie. Aanmelden kan via Mijnvaderwens. Daar vindt u ook meer informatie over dit onderzoek.
- Ding J, et al. FDA-approved medications that impair human spermatogenesis. Oncotarget. 2017-02-07;8(6):10714-10725
- Engeland A, et al. Effects of preconceptional paternal drug exposure on birth outcomes: cohort study of 340,000 pregnancies using Norwegian population-based databases. British journal of clinical pharmacology. 2013-04-01;75(4):1134-41
- Klemmt L, Scialli AR. The transport of chemicals in semen. Birth defects research. Part B, Developmental and reproductive toxicology. 2005-04-01;74(2):119-31
- Ley D, et al. Methotrexate Reduces DNA Integrity in Sperm From Men With Inflammatory Bowel Disease. Gastroenterology. 2018-06-01;154(8):2064-2067.e3
- Meistrich ML. Risks of genetic damage in offspring conceived using spermatozoa produced during chemotherapy or radiotherapy. Andrology. 2020-05-01;8(3):545-558
- Misell LM, et al. A stable isotope-mass spectrometric method for measuring human spermatogenesis kinetics in vivo. The Journal of urology. 2006-01-01;175(1):242-6; discussion 246
- Perez-Garcia LF, et al. The effect of paternal exposure to immunosuppressive drugs on sexual function, reproductive hormones, fertility, pregnancy and offspring outcomes: a systematic review. Human reproduction update. 2020-11-01;26(6):961-1001
- Sakkas D, Ramalingam M, Garrido N. Sperm selection in natural conception: what can we learn from Mother Nature to improve assisted reproduction outcomes? Human reproduction update. 2015-11-01;21(6):711-26
- Scialli AR, et al. Potential seminal transport of pharmaceuticals to the conceptus. Reproductive toxicology (Elmsford, N.Y.). 2015-12-01;58:213-21
- Semet M, et al. The impact of drugs on male fertility: a review. Andrology. 2017-07-01;5(4):640-663
Laatst bijgewerkt op 29-11-2021