Colestyramine of colesevelam tijdens de zwangerschap

In het kort

Colesevelam en colestyramine zijn galzuurbindende harsen. Ze komen vrijwel niet in het bloed van de moeder. Als tijdens de zwangerschap behandeling van hyperlipidemie met een galzuurbindend hars nodig is, kunnen deze middelen gebruikt worden.  Colestyramine is het beste onderzocht.

Let op

  • Zorg voor aanvulling van de vetoplosbare vitaminen A, D, E en K tijdens een langdurige behandeling met galzuurbindende harsen.

Risico indeling

  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - colesevelam
    • - colestyramine

Achtergrondinformatie

Deze middelen worden niet of nauwelijks in het lichaam opgenomen
De galzuurbindende harsen colesevelam en colestyramine werken lokaal in de darmen. Blootstelling van het embryo of de foetus is dan ook niet waarschijnlijk. 

Het advies is om extra vetoplosbare vitaminen in te nemen
Galzuurbindende harsen verstoren de opname van voedingsstoffen, waaronder de vetoplosbare vitaminen A, D, E en K. Daardoor bestaat de kans op maternale deficiëntie van vetoplosbare vitaminen bij langdurig gebruik, vooral van vitamine K. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor de foetus en de neonaat.[1, 2] 

Er is weinig tot beperkt onderzoek naar deze middelen in de zwangerschap
Met colestyramine is beperkte ervaring opgedaan in de tweede helft van de zwangerschap. [2-10] Er zijn geen aanwijzingen voor nadelige effecten, behalve het risico op een vitamine K  tekort bij langdurig gebruik. De beschreven ervaring betreft vooral gebruik bij intrahepatische cholestase. Verder is er onderzoek bekend waarbij colestyramine gebruikt is als washout-procedure bij leflunomide. [6, 11-13] Er zijn slechts enkele beschrijvingen van gebruik In het eerste trimester. [2, 7, 8, 12]

Over het gebruik van colesevelam tijdens de zwangerschap zijn vrijwel geen gegevens bekend.[14]

De richtlijn over erfelijke dyslipidemie geeft aan dat colestyramine en colesevelam doorgebruikt kunnen worden tijdens de zwangerschap.
 

arrow icon

1.            Sadler, L.C., Lane, M., North, R. 1995. Severe fetal intracranial haemorrhage during treatment with cholestyramine for intrahepatic cholestasis of pregnancy. Br J Obstet Gynaecol  102(2):169-170. PMID:7756215.

2.            Nangrahary, M., Graham, D.F., Pang, J., Barnett, W., Watts, G.F. 2023. Familial hypercholesterolaemia in pregnancy: Australian case series and review. Aust N Z J Obstet Gynaecol. PMID:36883608.

3.            Kondrackiene, J., Beuers, U., Kupcinskas, L. 2005. Efficacy and safety of ursodeoxycholic acid versus cholestyramine in intrahepatic cholestasis of pregnancy. Gastroenterology  129(3):894-901. PMID:16143129.

4.            Bacq, Y., le, B.M., Lecuyer, A.I. et al. 2017. Ursodeoxycholic acid therapy in intrahepatic cholestasis of pregnancy: Results in real-world conditions and factors predictive of response to treatment. DigLiver Dis  49(1):63-69. PMID:27825922.

5.            Heikkinen, J., Mäentausta, O., Ylöstalo, P., Jänne, O. 1982. Serum bile acid levels in intrahepatic cholestasis of pregnancy during treatment with phenobarbital or cholestyramine. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol  14(3):153-162. PMID:7160524.

6.            Ozsvári-Vidákovich, M., Péter, Z., Vilmos, F. et al. 2023. [successful pregnancy of a patient with primary sclerosing cholangitis awaiting liver transplantation]. Orv Hetil  164(6):234-240. PMID:36774633.

7.            Briggs, G.G., Freeman, R.K., Towers, C.V., Forinash, A.B.: Briggs drugs in pregnancy and lactation, 12th edn: Wolters Kluwer Health; 2021.

8.            Fedorkow, D.M., Persaud, D., Nimrod, C.A. 1989. Inflammatory bowel disease: A controlled study of late pregnancy outcome. Am J Obstet Gynecol  160(4):998-1001. PMID:2712128.

9.            Kuoppala, T., Tuimala, R., Parviainen, M., Koskinen, T. 1986. Vitamin d and mineral metabolism in intrahepatic cholestasis of pregnancy. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol  23(1-2):45-51. PMID:3781071.

10.          Bacq, Y., Sapey, T., Brechot, M.C., Pierre, F., Fignon, A., Dubois, F. 1997. Intrahepatic cholestasis of pregnancy: A french prospective study. Hepatology  26(2):358-364. PMID:9252146.

11.          Chambers, C.D., Johnson, D.L., Robinson, L.K. et al. 2010. Birth outcomes in women who have taken leflunomide during pregnancy. Arthritis & Rheumatism  62(5):1494-1503. PMID:20131283.

12.          D'Aleo, G., Rifici, C., Donato, A. et al. 2020. Twin pregnancy outcome following teriflunomide treatment in a relapsing-remitting multiple sclerosis patient: A case report. Medicine (Baltimore)  99(28):e21212. PMID:32664171.

13.          Sayarlioglu, M., Sahin, M., Cetin, G.Y., Avan, R., Cerit, M. 2010. Maternal exposure to leflunomide and methotrexate in a patient with adult-onset still's disease. Rheumatology  49(9):1787-1789. PMID:20435649.

14.          Eapen, D.J., Valiani, K., Reddy, S., Sperling, L. 2012. Management of familial hypercholesterolemia during pregnancy: Case series and discussion. J Clin Lipidol  6(1):88-91. PMID:22264579.

Laatst bijgewerkt op 26-06-2023


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.