Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Lokale middelen bij schurft of luis tijdens de zwangerschap

In het kort

De behandeling van hoofdluis
Dagelijks kammen met een netenkam is eerste keus bij behandeling van hoofdluis tijdens de zwangerschap. Als dat niet genoeg effect heeft, kan dimeticon of permetrine worden gebruikt op de hoofdhuid. Omdat malathion in grote hoeveelheden wordt opgenomen door de huid, wordt het gebruik afgeraden tijdens de zwangerschap.

De behandeling van schurft
Bij behandeling van schurft tijdens de zwangerschap kan benzylbenzoaat worden gebruikt. Permetrine is een effectiever middel, maar naar de veiligheid van permetrine bij gebruik over het hele lichaamsoppervlak is minder onderzoek gedaan.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - dimeticon
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - benzylbenzoaat
    • - permetrine
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - malathion

Achtergrondinformatie

Geneesmiddelopname via de huid is meestal laag
Bij middelen die op de huid worden gesmeerd, vindt normaal gesproken weinig systemische opname plaats. Bij beperkt gebruik wordt dan ook geen nadelig effect verwacht op de zwangerschap of op het ongeboren kind. Bij langdurig gebruik, gebruik van grote hoeveelheden, op grote huidoppervlakten of op de beschadigde huid, neemt de hoeveelheid opgenomen geneesmiddel toe. Bij uitgebreid gebruik kunnen bij de moeder relevante bloedspiegels optreden.

Bij de behande­ling van schurft wordt het gehele lichaam behandeld. Het te behandelen huidoppervlak is dus groot ten opzichte van de antiluisbehandeling.

Antiluismiddelen
Naar het gebruik van antiluismiddelen tijdens de zwanger­schap is weinig onderzoek gedaan. Als medicamenteuze behandeling nodig is, gaat de voorkeur uit naar dimeticon. Dimeticon wordt niet via de huid opgenomen en is niet farmacologisch actief. Het zal dus geen effect hebben op het ongeboren kind.

Permetrine kan ook gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Per­metrine wordt in geringe mate opgenomen door de huid (2%) en is weinig toxisch. Bij behandeling van hoofd­luis is er sprake van een beperkt huidoppervlak. Een studie met 113 blootgestelde vrouwen concludeert dat het veilig is om permetrine te gebruiken voor de behandeling tegen luizen tijdens de zwangerschap [1].

Malathion wordt in hogere mate opgenomen via de huid, tot 24%. Goed gedocumenteerde ervaring ontbreekt. Het gebruik van malathion wordt dan ook afgeraden. Een case report beschrijft een kind met amyoplasia congenita, een aanlegstoornis van de spieren, maar het is niet zeker of dit is ontstaan door het gebruik van malathion [2].

Antischurftmiddelen
Benzylbenzoaat wordt nauwelijks geabsorbeerd via de huid. Het kan veilig gebruikt worden tijdens de zwangerschap. In een studie met 444 blootgestelde vrouwen is geen verhoogd risico gevonden op nadelige zwangerschapsuitkomsten [3]. Benzylbenzoaat is echter minder effectief tegen schurft dan per­metrine, omdat het de eitjes niet doodt.

Permetrine is internationaal het eerste-keuzemiddel bij behandeling van schurft. Met het gebruik van dit middel tijdens de zwanger­schap is weinig ervaring gedocumenteerd. De opname van permetrine door de huid is laag (2%). Bij de behandeling van schurft (een groot huidoppervlak en een langere inwerktijd) kan echter, in theorie, relevante resorptie optreden. Een studie met 196 blootgestelde vrouwen concludeert dat er geen verhoogd risico is op nadelige zwangerschapsuitkomsten bij het gebruik van permetrine als behandeling tegen schurft tijdens de zwangerschap [3].

arrow icon
  • Kennedy D, Hurst V, Konradsdottir E. Pregnancy outcome following exposure to permethrin and use of teratogen information. American journal of perinatology. 2005-02-01;22(2):87-90
  • Lindhout D, Hageman G. Amyoplasia congenita-like condition and maternal malathion exposure. Teratology. 1987-08-01;36(1):7-9
  • Mytton OT, et al. Safety of benzyl benzoate lotion and permethrin in pregnancy: a retrospective matched cohort study. BJOG : an international journal of obstetrics and gynaecology. 2007-05-01;114(5):582-7

Laatst bijgewerkt op 20-04-2022


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.