Amfetaminen bij ADHD tijdens de borstvoedingsperiode

In het kort

Methylfenidaat gaat weinig over in de borstvoeding. Dexamfetamine gaat meer over in de borstvoeding. Er zijn geen nadelige effecten bij de zuigeling gezien na gebruik als geneesmiddel door de moeder. Omdat er weinig onderzoek beschikbaar is, is het moeilijk in te schatten of deze middelen gecombineerd kunnen worden met de borstvoeding.

Let op:

  • Controleer de zuigeling op rusteloosheid, slapeloosheid, verminderde eetlust en een verminderde groei.

Risico indeling

  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de borstvoedingsperiode is nauwelijks of geen informatie. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - dexamfetamine
    • - methylfenidaat

Achtergrondinformatie

Effect op de borstvoeding
Van amfetamine is bekend dat het de hoeveelheid prolactine in het bloed van de moeder kan verlagen (1, 2). Dit lijkt echter geen effect te hebben op de mogelijkheid om borstvoeding te geven wanneer de borstvoeding al goed op gang is gekomen. 

Methylfenidaat
Er is weinig onderzoek gedaan naar het gebruik van methylfenidaat tijdens de borstvoeding. In een aantal case-reports bij oudere zuigelingen was methylfenidaat in kleine hoeveelheden meetbaar in de moedermelk (3-6). De relatieve kinddosis (RID) is laag, tussen de 0.2% en 0.4% (7). Er zijn geen nadelige effecten gezien bij de kinderen. Omdat er nog maar weinig ervaring is, moet het gebruik tijdens de borstvoeding afgewogen worden, zeker bij jonge zuigelingen. Indien gekozen word voor borstvoeding, houd het kind goed in de gaten voor het optreden van rusteloosheid, slapeloosheid, verminderde eetlust en een verminderde groei.

Wanneer methylfenidaat met directe afgifte wordt gebruikt, kan het raadzaam zijn het medicijn in te nemen direct na een voeding. Hierdoor is de blootstelling bij het volgende voedingsmoment minimaal.

Dexamfetamine
Er is weinig onderzoek gedaan naar het therapeutisch gebruik van dexamfetamine tijdens de borstvoeding. 

  • Een studie met vier moeder-kindparen naar het gebruik van dexamfetamine tijdens de borstvoeding, laat geen nadelige effecten zien. De kinderen in de studie waren al wat ouder, ruim drie tot tien maanden. De relatieve kinddosis (RID) varieerde aanzienlijk en was in een geval hoger dan 10%. De gemiddelde RID was 5.7% (8). 
  • Twee case reports melden een RID van 2.5 tot 7%. Ook bij deze kinderen zijn geen nadelige effecten gezien (9, 10). 
  • Een studie met vijf moeder-kindparen (gemiddelde leeftijd van de kinderen was 4.4 maanden), berekent een RID van 9.5%. De kinderen hadden een goede ontwikkeling voor hun leeftijd (3).

De hoeveelheid dexamfetamine die in de moedermelk komt, lijkt beperkt bij therapeutische doseringen in deze onderzoeken. Omdat er nog maar weinig ervaring is, moet het gebruik tijdens de borstvoeding afgewogen worden, zeker bij jonge zuigelingen. Indien gekozen word voor borstvoeding, houd het kind goed in de gaten voor het optreden van rusteloosheid, slapeloosheid, verminderde eetlust en een verminderde groei.

 

Referenties

1. Petraglia F, DeLeo V, Sardelli S, Mazzullo G, Gioffre WR, Genazzani AR, et al. Prolactin Changes after Administration of Agonist and Antagonist Dopaminergic Drugs in Puerperal Women. Gynecol Obstet Invest. 1987;23:103-9.

2. DeLeo V, Cella SG, Camanni F, Genazzani AR, Müller EE. Prolactin Lowering Effect of Amphetamine in Normoprolactinemic Subjects and in Physiological and Pathological Hyperprolactinemia. Horm metabol Res. 1983:439-43.

3. Hackett LP, Ilett K, Kristensen J, Kohan R, Hale T. Infant Dose and Safety ofBreastfeeding for Dexamphetamine and Methylphenidate in Mothers With Attention Deficit Hyperactivity Disorder. The Drug Monit. 2005;27.

4. Spigset O, Brede WR, Zahlsen K. Excretion of methylphenidate in breast milk [5]. American Journal of Psychiatry. 2007;164(2):348.

5. Collin-Levesque L, El-Ghaddaf Y, Genest M, Jutras M, Leclair G, Weisskopf E, et al. Infant Exposure to Methylphenidate and Duloxetine During Lactation: A Case Report. BreastfeedMed. 2018;13(3):221-5.

6. Bolea-Alamanac BM, Green A, Verma G, Maxwell P, Davies SJ. Methylphenidate use in pregnancy and lactation, a systematic review of evidence. British Journal of Clinical Pharmacology. 2014;77(1):96-101.

7. Hale TW. Medications & Mothers' Milk. 18 ed: Springer Publishing Company; 2019.

8. Ilett KF, Hackett LP, Kristensen JH, Kohan R. Transfer of dexamphetamine into breast milk during treatment for attention deficit hyperactivity disorder. British Journal of Clinical Pharmacology. 2007;63(3):371-5.

9. Steiner E, Villen T, Halberg M, Rane A. Amphetamine Secretion in Breast Milk. Eur J Clin Pharmacol. 1984;1984(27):123-4.

10. Ohman I, Wikner BN, Beck O, Sarman I. Narcolepsy Treated with Racemic Amphetamine during Pregnancy and Breastfeeding. J Hum Lact. 2015;31(3):374-6.

Laatst bijgewerkt op 08-11-2022


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.