Middelen bij vaginale candida infectie tijdens de zwangerschap

In het kort

Clotrima­zol en miconazol kunnen zonder bezwaar vaginaal worden gebruikt tijdens de zwan­gerschap. Als deze middelen niet effectief zijn, kan eenmalig 150 mg fluconazol worden gebruikt. Itraconazol kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - clotrimazol (vaginaal)
    • - miconazol (vaginaal)
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - fluconazol (eenmalig 150 mg)
    • - itraconazol
  • Risico op aangeboren afwijkingen tooltip icon Dit geneesmiddel geeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen of andere blijvende schade. Gebruik dit middel alleen in uitzonderingsgevallen (met extra controles). Kies zo mogelijk voor een veiliger middel of staak -tijdelijk- de behandeling.
    • - fluconazol (langdurig) (hoge dosering)
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - butoconazol (vaginaal)

Achtergrondinformatie

Clotrimazol en miconazol
Bij vaginale candidiasis gaat de voorkeur uit naar lokale behandeling. Onderzoek naar het gebruik van deze middelen in de zwangerschap laat geen hoger risico zien op aangeboren afwijkingen. Clotrima­zol en miconazol worden slechts in kleine hoeveelheden opgenomen vanuit de vagina.

Fluconazol
Met een eenmalige dosis fluconazol van 150 mg tijdens de zwangerschap is veel ervaring opgedaan. Langdurig gebruik of gebruik in hoge doseringen wordt afgeraden. Een aantal case-reports beschrijven aangeboren afwijkingen na langdurig gebruik van hoge doseringen fluconazol voor gedissemineerde infecties.

Butoconazol
Over de vaginale toepassing van butoconazol tijdens de zwangerschap zijn heel weinig gegevens bekend.

Itraconazol
Met het systemisch gebruik van itraconazol tijdens de zwangerschap zijn redelijk veel gegevens bekend. Tot nu toe is geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen gezien. Met de huidige aantallen is een mogelijk licht verhoogd risico op specifieke afwijkingen nog niet uit te sluiten.

Laatst bijgewerkt op 05-03-2019


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.