Vitamine K-antagonisten (cumarinederivaten) passeren de placenta. Gebruik tijdens het eerste trimester van de zwangerschap geeft een verhoogd risico op een spontane abortus en structurele afwijkingen bij de foetus. Nasale hypoplasie en skeletafwijkingen zijn karakteristiek voor de zogenoemde cumarine-embryopathie. Het risico ligt volgens literatuurgegevens rond 4-7%, mogelijk is er sprake van een dosis-effect relatie. De gevoelige periode voor de cumarine-embryopathie ligt waarschijnlijk tussen het begin van de 6e en het einde van de 12e week van de zwangerschap, gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Bij gebruik in de eerste vijf weken van de zwangerschap, gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie, zijn er geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op cumarine-embryopathie.
Gebruik van vitamine K-antagonisten tijdens de zwangerschap, óók na het eerste trimester, kan tevens leiden tot afwijkingen van het centraal zenuwstelsel, oogafwijkingen en gehoorschade. Daarnaast bestaat er een risico op groeivertraging, foetale bloedingen en mentale retardatie. De afwijkingen aan het centraal zenuwstelsel, waaronder atrofie van de nervus opticus, worden waarschijnlijk veroorzaakt door intracerebrale bloedingen gevolgd door littekenvorming. Dit kan gedurende de hele zwangerschap optreden, het risico hierop is onbekend.
In sommige gevallen is het gebruik van vitamine K-antagonisten niet te vermijden tijdens de zwangerschap. Zie voor meer informatie over het beleid bij deze uitzonderingen de module 'Kunstkleppen tijdens de zwangerschap' van de richtlijn 'Antitrombotisch beleid' van de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV).
Laatst bijgewerkt op 13-01-2021