Heparines tijdens de zwangerschap

In het kort

Het gebruik van heparine en de laagmoleculairgewicht heparinen (LMWH) tijdens de zwangerschap leidt waarschijnlijk niet tot een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen. Met dalteparine en enoxaparine is de meeste ervaring opgedaan.

Danaparoïde en fondaparinux lijken op basis van de beperkte gegevens aanvaardbare alternatieven bij heparine-intolerantie.

Let op

  • Stop het gebruik van deze middelen zo mogelijk voor de bevalling in verband met een verhoogd risico op bloedingen bij de moeder.
  • Het monitoren van de anti-Xa-activiteit kan overwogen worden tijdens de behandeling met danaparoïde of fondaparinux.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - dalteparine
    • - enoxaparine
    • - heparine
    • - nadroparine
    • - tinzaparine
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - danaparoide
    • - fondaparinux

Achtergrondinformatie

Heparine en laagmoleculair gewicht heparinen
Heparine en de laagmoleculairgewicht heparinen (LMWH) passeren de placenta niet. Deze middelen leiden in de zwangerschap minder vaak tot complicaties dan vitamine K-antagonisten. LMWH hebben de voorkeur boven heparine vanwege het gebruiksgemak, de beter voorspelbare dosisresponsrelatie en een lager risico op osteoporose en heparine-geïnduceerde trombocytopenie.

Danaparoïde
Danaparoïde is een laagmoleculairgewicht heparinoïde. Het middel wordt toegepast bij heparine-intolerantie, zoals heparine geïnduceerde trombocytopenie (HIT) en allergische huidreacties. De ervaring met dit middel tijdens de zwangerschap is beperkt tot een 100-tal gedocumenteerde cases.

Fondaparinux
De ervaring met het gebruik van fondaparinux tijdens de zwangerschap is beperkt tot enkele tientallen cases. In tegenstelling tot andere middelen op deze pagina kan fondaparinux in beperkte mate bij het ongeboren kind terecht komen (concentratie in navelstrengbloed bleek 10% te zijn van de maternale plasmaconcentratie) (1). De hoeveelheid die het kind op deze manier bereikt lijkt onvoldoende om een anticoagulerend effect bij de neonaat teweeg te brengen.

 

Referenties
1. Dempfle CE, Minor transplacental passage of fondaparinux in vivo. NEJM. 2004;350(18):1914-15.

 

Laatst bijgewerkt op 02-12-2020


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.