Lokale middelen bij jeuk en pijn tijdens de zwangerschap

In het kort

Lidocaïne, pramocaïne en levomenthol kunnen op de huid worden gebruikt tijdens de zwangerschap.

Over gebruik van capsaïcine en cinchocaïne tijdens de zwan­gerschap zijn geen gegevens bekend.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - lidocaïne
    • - pramocaïne
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - levomenthol
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - capsaïcine
    • - cinchocaïne

Achtergrondinformatie

Geneesmiddelopname via de huid is meestal laag
Bij middelen die op de huid worden gesmeerd, vindt normaal gesproken weinig systemische opname plaats. Bij beperkt gebruik wordt geen nadelig effect verwacht op de zwangerschap of op het ongeboren kind. Bij langdurig gebruik, gebruik van grote hoeveelheden, op grote huidoppervlakken of op beschadigde huid, neemt de hoeveelheid opgenomen geneesmiddel toe. Bij uitgebreid gebruik kunnen bij de moeder relevante bloedspiegels optreden. Lees in dat geval, indien van toepassing, de informatie over de systemische toepassing van het betreffende middel.

Lidocaïne
Via de intacte huid is de opname van lidocaïne matig. Wanneer het wordt toegepast op een beschadigde huid of op slijmvliezen wordt lidocaïne goed opgenomen. Het gaat over de placenta, maar er zijn geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen (1).

Zie ook de pagina voor de systemische toepassing van lidocaïne.

Pramocaïne
Pramocaïne wordt bij gebruik op de huid niet systemisch opgenomen. Een studie die kijkt naar de combinatie van pramocaïne en hydrocortison voor de behandeling van aambeien in het derde trimester ziet geen verhoogd risico op nadelige effecten (2).

Levomenthol
Er is geen onderzoek gedaan naar het gebruik van levomenthol op de huid in de zwangerschap. Het wordt in kleine hoeveelheden opgenomen door de huid. Waarschijnlijk wordt menthol wel veel gebruikt in de zwangerschap.

Capsaïcine en cinchocaïne
Over het gebruik van deze middelen tijdens de zwangerschap zijn geen gegevens bekend. Capsaïcine wordt slecht geabsorbeerd via de huid. De opname van cinchocaïne door de beschadigde huid is minimaal.

 

Referenties
1. Murase JE, Heller MM, Butler DC. Safety of dermatologic medications in pregnancy and lactation: Part I. Pregnancy. JAmAcadDermatol. 2014;70(3):401-.
2. Ebrahimi N, Vohra S, Gedeon C, Akoury H, Bernstein P, Pairaudeau N, et al. The Fetal Safety of Hydrocortisone-Pramoxine (Proctofoam-HC) for the Treatment of Hemorrhoids in Late Pregnancy. JObstetGynaecolCan. 2011;33(2):153-8.

Laatst bijgewerkt op 23-11-2022


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.