Hoge bloeddruk in de zwangerschap
Een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap dient goed behandeld te worden. Het kan leiden tot ernstige complicaties, zoals vroeggeboorte en loslating van de placenta. De NVOG richtlijn ‘’Antihypertensiva bij hypertensieve aandoeningen’’ adviseert om ARB’s niet te gebruiken in de hele zwangerschap en de behandeling preconceptioneel aan te passen. Nifedipine, labetalol en methyldopa hebben de voorkeur bij de behandeling van hypertensie in de zwangerschap.
Eerste trimester
Aangeboren afwijkingen in het algemeen
Over het gebruik van ARB’s in het eerste trimester zijn nog onvoldoende gegevens beschikbaar om een goede uitspraak te doen over de risico’s. Er worden rond de 500 zwangerschappen beschreven in de literatuur. Dit is nog te weinig voor een goede risico inschatting.
De grootste studie naar het gebruik van specifiek ARB’s tijdens het eerste trimester is een Duitse, prospectieve cohortstudie. In totaal gebruikten 215 vrouwen een ARB in het eerste trimester. Het percentage aangeboren afwijkingen in de ARB cohort was 5.4% (9/168) en in de controle groep 3% (17/570). Dit verschil was niet statistisch significant. Een patroon in afwijkingen werd niet gevonden [1]. Verder zijn er vooral case-reports en kleine case series met het gebruik van ARB’s tijdens de zwangerschap [2].
Daarnaast zijn er nog twee recente meta-analyses naar het gebruik van ACE-remmers en ARB’s tijdens het eerste trimester. De meeste blootstellingen zijn echter met de ACE-remmers en slechts een klein deel met ARB’s. Deze meta-analyses berekenen een gepoolde odds ratio van respectievelijk 1.94 [1.71; 2.21] en 1.82 [1.42; 2.34] op aangeboren afwijkingen, bij vergelijking van ACE-remmers/ARB blootgestelde zwangerschappen met gezonde controles. Deze gepoolde odds ratio’s zijn lager als vergeleken wordt met vrouwen die andere antihypertensiva gebruiken, 1.48 [1.13; 1.92] en 1.64 [0.97; 2.78] (niet significant) [3, 4]. Het is dus mogelijk dat de onderliggende aandoening verantwoordelijk is voor het effect.
Cardiovasculaire afwijkingen
Beide meta-analyses zien een significant verhoogd risico op cardiovasculaire afwijkingen na gebruik van een ACE-remmer of ARB in het eerste trimester, als vergeleken wordt met gezonde controles. In de meta-analyse uit 2021 wordt daarentegen geen significant verschil gevonden als vergeleken wordt met een groep vrouwen die andere antihypertensiva gebruiken [4]. De andere meta-analyse ziet nog wel een significant verschil [3]. Echter alle vijf de studies die zij meenemen in de analyse, zien dit op zichzelf niet. Ook voor cardiovasculaire afwijkingen geldt dat niet uit te sluiten is dat de onderliggende aandoening een rol speelt.
Tweede en derde trimester
ARB’s kunnen een nadelig effect hebben op de nierfunctie van het ongeboren en pasgeboren kind door remming van het RAAS (renine-angiotensine-aldosteronsysteem). Hierdoor ontstaat een lage bloeddruk bij het ongeboren kind en kan de nierfunctie verslechteren. Dit geldt vooral voor het tweede en derde trimester van de zwangerschap. De urineproductie is lager door de verminderde nierfunctie, waardoor de hoeveelheid vruchtwater ook kleiner zal zijn. Daardoor kunnen longhypoplasie (achterblijvende longontwikkeling), nierschade en afwijkingen aan de schedel, aangezicht en ledematen ontstaan. Ook kan groeivertraging optreden. De kans op overlijden tijdens de zwangerschap of na de geboorte is verhoogd.
Laatst bijgewerkt op 15-03-2022