Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Hoestprikkeldempende middelen tijdens de zwangerschap

In het kort

Noscapine en dextromethorfan kunnen voor een korte periode worden gebruikt in de zwangerschap. Codeïne kan gevolgen hebben voor het ongeboren kind als het langere tijd, of net voor de bevalling, wordt gebruikt. Kort gebruik van codeïne kan waarschijnlijk zonder gevolgen.

Let op:

  • Wees voorzichtig met (lang) gebruik van codeïne in de late zwangerschap of vlak voor de bevalling. Dit kan ademhalingsproblemen en onthoudingsverschijnselen bij de baby geven.
  • In sommige hoestdranken met dextromethorfan of noscapine die te koop zijn bij de drogist, zit een kleine hoeveelheid alcohol (ethanol). Deze kleine hoeveelheid is waarschijnlijk niet schadelijk. Toch heeft het de voorkeur om te kiezen voor een middel zonder alcohol. 

Risico indeling

  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - codeïne (kortdurend) (eerste en tweede trimester)
    • - dextromethorfan
    • - noscapine (kortdurend)
  • Mogelijk risico tooltip icon Dit geneesmiddel kan mogelijk nadelige effecten hebben op zwangerschap of –ongeboren- kind. Weeg de mogelijke nadelige effecten af tegen het belang van behandeling van de moeder. Overweeg of een veiliger middel gebruikt kan worden of voer extra controles uit.
    • - codeïne (langdurig) (derde trimester)

Achtergrondinformatie

Noscapine
Noscapine is een veelgebruikt middel tijdens de zwangerschap. Er zijn tot op heden geen aanwijzingen dat er een verhoogd risico is op aangeboren afwijkingen door gebruik van noscapine. De ervaring met dit middel is echter niet vastgelegd. Gebruik het daarom alleen kortdurend.

Codeïne
Over het gebruik van codeïne in het eerste trimester zijn veel gegevens bekend. De meeste onderzoeken laten geen verhoogde kans op aangeboren afwijkingen in het algemeen zien.(1-4) Enkele onderzoeken vinden een mogelijke associatie met bepaalde specifieke afwijkingen zoals hartafwijkingen en spina bifida. (5, 6) Door de opzet van deze studies en de tegenstrijdigheid in de uitkomsten, is de betrouwbaarheid van deze resultaten nog niet duidelijk.

Gebruik vlak vóór de partus en/of regelmatig gebruik van hogere doseringen in het derde trimester van de zwangerschap kunnen leiden tot ademhalingsdepressie en onthoudingsverschijnselen bij de neonaat.

Dextromethorfan
Er is redelijke ervaring met het gebruik van dextromethorfan tijdens de zwangerschap (iets meer dan 600 blootstellingen). Dextromethorfan is de werkzame stof in veelgebruikte hoestmiddelen bij de drogist. De meeste studies zien geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen.(7-9) Frequent gebruik in hoge doseringen en gebruik vlak voor de partus kan mogelijk leiden tot ademhalingsdepressie en onthoudingsverschijnselen bij de neonaat.

Referenties
1. Yazdy MM, Mitchell AA, Tinker SC, et al. Periconceptional Use of Opioids and the Risk of Neural Tube Defects. Obstetrics and Gynecology. 2013; 122(4):838-44.
2. Wen X, Belviso N, Murray E, et al. Association of Gestational Opioid Exposure and Risk of Major and Minor Congenital Malformations. JAMA network open. 2021; 4(4):e215708. doi:10.1001/jamanetworkopen.2021.5708
3. Nezvalova-Henriksen K, Spigset O, Nordeng H. Effects of codeine on pregnancy outcome: results from a large population-based cohort study. European Journal of Clinical Pharmacology. 2011; 67(12):1253-61.
4. Shaw GM, Todoroff K, Velie EM, et al. Maternal illness, including fever, and medication use as risk factors for neural tube defects. Teratology. 1998; 57:1-7.
5. Bowie AC, Werler MM, Velez MP, et al. Prescribed opioid analgesics in early pregnancy and the risk of congenital anomalies: a population-based cohort study. Cmaj. 2022; 194(5):E152-e62. doi:10.1503/cmaj.211215
6. Fishman B, Daniel S, Koren G, et al. Pregnancy outcome following opioid exposure: A cohort study. PLoS One. 2019; 14(7):e0219061. doi:10.1371/journal.pone.0219061
7. Aselton P, Jick H, Milunsky A, et al. First-trimester drug use and congenital disorders. Obstet Gynecol. 1985; 65(4):451-5.
8. Martinez-Frias ML, Rodriguez PE. Epidemiologic analysis of prenatal exposure to cough medicines containing dextromethorphan: No evidence of human teratogenicity. Teratology. 2001; 63(1):38-41.
9. Einarson A, Lyszkiewicz D, Koren G. The safety of dextromethorphan in pregnancy - Results of a controlled study. Chest. 2001; 119(2):466-9. 

Laatst bijgewerkt op 20-03-2023


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.