Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Hoestprikkeldempende middelen tijdens de borstvoedingsperiode

In het kort

Dextromethorfan en noscapine kunnen waarschijnlijk gedurende korte tijd veilig worden gebruikt tijdens de borstvoedingsperiode. Codeïne heeft mogelijk nadelige effecten bij het kind. Gebruik codeïne bij hoest niet langer dan 2-3 dagen.

Let op:

  • Houd de baby goed in de gaten bij gebruik van codeïne. Stop de borstvoeding of de medicatie bij sufheid, slecht drinken, moeilijk ademhalen en verlaagde spierspanning en neem contact op met de (huis)arts.
  • In sommige hoestdranken die te koop zijn bij de drogist met als werkzame stof dextromethorfan of noscapine, zit een kleine hoeveelheid alcohol (ethanol). Hoewel deze kleine hoeveelheid waarschijnlijk niet schadelijk is, heeft het de voorkeur om te kiezen voor een middel zonder ethanol. 

Risico indeling

  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de borstvoedingsperiode. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er minder van dat middel in de melk terechtkomt of omdat er meer onderzoek naar is gedaan.
    • - dextromethorfan
    • - noscapine
  • Mogelijk risico tooltip icon Dit geneesmiddel kan via de melk mogelijk nadelige effecten geven bij de zuigeling. Overweeg of een veiliger middel gebruikt kan worden. Als dat niet kan, weeg dan de mogelijke nadelige effecten af tegen het belang van borstvoeding voor het kind. Voer extra controles uit bij het kind of ga over op flesvoeding.
    • - codeïne (kortdurend)
  • Risico tooltip icon Het is niet veilig om dit geneesmiddel te gebruiken in de borstvoedingsperiode. Kies zo mogelijk voor een veiliger middel. Als dat niet mogelijk is, ga dan over op flesvoeding
    • - codeïne (langdurig)

Achtergrondinformatie

Noscapine
Noscapine wordt regelmatig gebruikt door vrouwen die borstvoeding geven. Deze ervaring is echter niet vastgelegd. Er is slechts 1 studie met 8 moeders beschikbaar waarin de overgang van noscapine in de borstvoeding is onderzocht.(1) Hierin wordt gezien dat noscapine weinig overgaat in de borstvoeding. Bij kortdurend gebruik worden geen nadelige effecten verwacht.

Codeïne
Gebruik codeïne bij hoest niet langer dan 2-3 dagen en in de laagst effectieve dosering tijdens de borstvoedingsperiode. Gebruik codeïne eventueel af en toe voor de nacht. Bij gebruik in de laagst effectieve dosering, niet langer dan 2-3 dagen achter elkaar is het risico op stapeling bij de zuigeling waarschijnlijk het laagst.(2-4) Bij codeïne gebruik tijdens de borstvoedingsperiode wordt geadviseerd de zuigeling goed te monitoren op sufheid en minder drinken. Bij symptomen moet de borstvoeding en/of het medicatiegebruik gestaakt worden en een arts geconsulteerd worden.

Codeïne wordt in kleine hoeveelheden uitgescheiden in de moedermelk. De relatieve kinddosis wordt geschat tussen 0.6 en 8.1%.(3, 5, 6) Ondanks de waarschijnlijk lage blootstelling zijn meldingen gemaakt van sufheid, minder goed drinken en depressie van het centrale zenuwstelsel bij zuigelingen van moeders die codeïne gebruikten.(4, 7-9) De symptomen zijn mogelijk gecorreleerd aan de hoogte van de codeïne dosering en de duur van inname. Tevens lijkt de kans op klachten bij de neonaat groter als de moeder zelf ook bijwerkingen ervaart.(4, 7) Ook de leeftijd van de zuigeling speelt waarschijnlijk een rol, vooral neonaten in de eerste twee levensweken zijn gevoelig voor de effecten van codeïne in borstvoeding.(10)

Daarnaast zijn er genetische factoren die er mogelijk voor zorgen dat moeder en kind eerder last krijgen van de bijwerkingen van codeïne.(3, 10) Bij moeders met een bepaald genotype wordt codeïne sneller omgezet naar morfine waardoor een grotere hoeveelheid morfine in de moedermelk en bij het kind terecht komt. Echter, ook bij deze zogenaamde ultra rapid metabolizers komt de relatieve kinddosis waarschijnlijk niet boven de 10%.(3) In een kleine studie met zes moeders die ultra rapid metabolizers van codeïne zijn, werden geen bijwerkingen van codeïne bij de neonaat gezien.(4) Eén casusbeschrijving vermeldt sterfte van de zuigeling na gebruik van codeïne door de moeder die een ultra rapid metabolizer bleek te zijn. Deze publicatie is echter teruggetrokken nadat twijfel ontstond over het verband tussen het codeïne gebruik en het overlijden.(11-16) In een grote case-control studie met 7804 blootstellingen en 7804 controles werd geen verhoogd risico gezien op ziekenhuisopname of overlijden van de neonaat na codeïne gebruik door de moeder.(17)

Dextromethorfan
Over het gebruik van dextromethorfan tijdens de borstvoeding zijn weinig gegevens bekend. Dextromethorfan gaat slechts weinig over in de borstvoeding. In een kleine studie met 20 vrouwen werd de concentratie dextromethorfan in de moedermelk gemeten. Na een éénmalige dosis van 30 mg dextromethorfan bleek de relatieve kinddosis kleiner dan 1% te zijn.(18) In een andere studie met 8 vrouwen werd een relatieve kinddosis van 0.2% gemeten.(19) Door deze lage relatieve kinddosis leidt kortdurend gebruik waarschijnlijk niet tot nadelige effecten bij de zuigeling. Bij ‘poor (CYP2D) metabolizers’ van dextromethorfan is er mogelijk een hoger risico op toxische effecten door een relatief hogere kinddosis.

Referenties

1. Olsson B, Bolme P, Dahlstrom B, Marcus C. Excretion of noscapine in human breast milk. Eur J Clin Pharmacol. 1986;30(2):213-5.
2. Madadi P, Moretti M, Djokanovic N, Bozzo P, Nulman I, Ito S, et al. Guidelines for maternal codeine use during breastfeeding. Canadian Family Physician. 2009;55(11):1077-8.
3. Ito S. Opioids in Breast Milk: Pharmacokinetic Principles and Clinical Implications. J ClinPharmacol. 2018;58 Suppl 10:S151-S63.
4. Kelly LE, Chaudhry SA, Rieder MJ, t JG, Moretti ME, Lausman A, et al. A clinical tool for reducing central nervous system depression among neonates exposed to codeine through breast milk. PLoSOne. 2013;8(7):e70073.
5. Spigset O, Hagg S. Analgesics and breast-feeding: safety considerations. Paediatric drugs. 2000;2(3):223-38.
6. Meny RG, Naumburg E, Alger LS, Brill-Miller JL, Brown S. Codeine and the Breastfed Neonate. J Hum Lact. 1993;9(4):237-40.
7. Lam J, Kelly L, Ciszkowski C, Landsmeer ML, Nauta M, Carleton BC, et al. Central Nervous System Depression of Neonates Breastfed by Mothers Receiving Oxycodone for Postpartum Analgesia. Journal of Pediatrics. 2012;160(1):33-7 e2.
8. Madadi P, Ross CJD, Hayden MR, Carleton BC, Gaedigk A, Leeder JS, et al. Pharmacogenetics of Neonatal Opioid Toxicity Following Maternal Use of Codeine During Breastfeeding: A Case-Control Study. Clin Pharmacol Ther. 2009;85(1):31-5.
9. Ito S, Blajchman A, Stephenson M, Eliopoulos C, Koren G. Prospective follow-up of adverse reactions in breast-fed infants exposed to maternal medication. Am J Obstet Gynecol. 1993;168(5):1393-9.
10. Berlin, Jr., Paul IM, Vesell ES. Safety issues of maternal drug therapy during breastfeeding. Clinical Pharmacology and Therapeutics. 2009;85(1):20-2.
11. Madadi P, Koren G, Cairns J, Chitayat D, Gaedigk A, Leeder JS, et al. Safety of codeine during breastfeeding - Fatal morphine poisoning in the breastfed neonate of a mother prescribed codeine. Canadian Family Physician. 2007;53(1):33-5.
12. Koren G, Cairns J, Chitayat D, Gaedigk A, Leeder SJ. Pharmacogenetics of morphine poisoning in a breastfed neonate of a codeine-prescribed mother. Lancet. 2006;368(9536):704.
13. Zipursky JS, Yaphe H, Hudson H, Wong A, Thompson M. Acute poisoning in pregnancy: a province-wide perspective from a poison center. Clin Toxicol (Phila). 2020;58(7):736-41.
14. Ferner RE. Did the drug cause death? Codeine and breastfeeding. Lancet. 2008;372(August 23):606-8.
15. Bateman DN, Eddleston M. Codeine and breastfeeding. Lancet. 2008;372:625-6.
16. Tsuyuki RT, Pimlott N. Risks of maternal codeine intake in breast-fed infants: A Joint Statement of Retraction from the Canadian Pharmacists Journal and Canadian Family Physician. Can Pharm J. 2020;154(1):7-8.
17. Juurlink DN, Gomes T, Guttmann A, Hellings C, Sivilotti ML, Harvey MA, et al. Postpartum maternal codeine therapy and the risk of adverse neonatal outcomes: a retrospective cohort study. Clin Toxicol. 2012;50(5):390-5.
18. Shum S, Yadav A, Fay E, Moreni S, Mao J, Czuba L, et al. Infant dextromethorphan and dextrorphan exposure via breast milk from mothers who are CYP2D6 extensive metabolizers. J Clin Pharmacol. 2021.
19. Lieberman D, O'Brien D, Meyers R, Gottshall L, Yohn C, Siemiatkowska A, et al. 163 Assessment of dextromethorphan concentration in human breast milk. Am J Obstet Gynecol. 2023;228(1):S119.

Laatst bijgewerkt op 09-03-2023


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.