Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Middelen bij de bescherming tegen malaria tijdens de zwangerschap

In het kort

Proguanil, chloroquine en hydroxychloroquine kunnen tijdens de zwangerschap worden gebruikt bij de bescherming tegen een malaria-infectie.  Mefloquine kan worden gebruikt bij resistentie voor de hiervoor genoemde middelen.

Let op
Een malaria-infectie vormt tijdens de zwangerschap een groot risico voor moeder en kind. Zwangere vrouwen wordt afgeraden te reizen naar gebie­den waar malaria voorkomt. Zorg voor adequate bescherming als reizen naar deze gebieden niet kan worden verme­den. Neem naast malariamiddelen ter bescherming tegen de infectie, ook andere muggenwerende maatregelen. Geen enkele maatregel beschermt volledig tegen een malaria-infectie.

Risico indeling

  • Meest veilig tooltip icon Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap. Of studies tonen discrepanties, maar zijn overwegend gunstig. Het belang van behandeling zal na afweging veelal groter zijn dan het risico.
    • - chloroquine
    • - hydroxychloroquine
    • - mefloquine
    • - proguanil
  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - doxycycline (tot week 16)
  • Risico op aangeboren afwijkingen tooltip icon Dit geneesmiddel geeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen of andere blijvende schade. Gebruik dit middel alleen in uitzonderingsgevallen (met extra controles). Kies zo mogelijk voor een veiliger middel of staak -tijdelijk- de behandeling.
    • - doxycycline (vanaf week 16)
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - atovaquon / proguanil

Achtergrondinformatie

Malaria tijdens de zwangerschap
De morbiditeit en mortaliteit nemen bij malaria tijdens de zwangerschap toe, evenals de incidentie van spontane abortus en intra-uteriene vruchtdood. De keuze van het middel hangt af van het resistentiepatroon van de malariaparasiet in het betreffende gebied.
Zie ook de informatie over de middelen bij de behandeling van malaria tijdens de zwangerschap.

BESCHERMING TEGEN MALARIA

Proguanil, chloroquine en hydroxychloroquine
Proguanil, chloroquine en hydroxychloroquine kunnen in profylactische doseringen tijdens de zwangerschap worden gebruikt. Onderzoeken naar het gebruik van deze middelen in de zwangerschap laten geen hoger risico op aangeboren afwijkingen zien. Er zijn geen gehoor- en retina-afwijkingen bij de neonaat gezien na gebruik van chloroquine of hydroxychloroquine in profylactische doseringen tijdens de zwangerschap. Bij gebruik van chloroquine tot aan de partus kan een hyperbilirubine­mie optreden bij de neonaat, vooral bij een G6PD-deficiëntie.

Mefloquine
De ruime hoeveelheid beschikbare gegevens over profylaxe met mefloquine tijdens de zwangerschap wijzen niet op een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen. Een verhoogd risico op miskramen of intra-uteriene vruchtdood is onvoldoende uitgesloten. Vanwege de ernst van een malaria-infectie in de zwangerschap, kan mefloquine in de hele zwangerschap gebruikt worden bij de bescherming tegen een malaria-infectie en resistentie voor de voorgaande drie middelen.

Atovaquon/proguanil
Over het gebruik van atovaquon/proguanil tijdens de zwangerschap zijn nog onvoldoende gege­vens beschikbaar om een risico-inschatting te kunnen maken. Enkele honderden zwangerschappen met een blootstelling in het eerste trimester laten tot nu toe geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen zien.

Doxycycline
Met doxycycline in het eerste trimester is redelijke ervaring opgedaan. Deze gegevens wijzen niet op een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen. Tetracyclinen kunnen bij gebruik vanaf week 16 (gerekend vanaf de laatste menstrua­tie, een nadelig effect hebben op de tandontwikkeling (irreversibele verkleuring en hypoplasie van tandglazuur). Daarnaast kunnen tetracyclinen in deze periode een vertraagde osteogenese veroorzaken. Deze is reversibel en wordt voornamelijk bij pre­maturen gezien. Gebruik doxycycline niet vanaf week 16 in de zwanger­schap. Voor meer informatie over doxycycline, zie de informatie over tetracyclinen tijdens de zwangerschap.

DEET
Zie onze informatie over DEET (diëthyltoluamide) tijdens de zwangerschap.

Laatst bijgewerkt op 20-05-2019


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.