Lareb logo
English language icon
Menu icon
Aa Lettergrootte
16
 

Tetracyclinen bij infecties tijdens de zwangerschap

In het kort

Een kuur doxycycline kan waarschijnlijk veilig gebruikt worden in het eerste trimester. Het is onbekend of de andere tetracyclinen in het eerste trimester veilig gebruikt kunnen worden. Infecties tijdens de zwangerschap zouden een nadelig effect op moeder en / of kind kunnen hebben, en moeten dan goed behandeld worden.

Let op
Gebruik tetracyclinen niet in het tweede en derde trimester van de zwangerschap. Deze antibiotica kunnen dan nadelige effecten hebben op de tand- en botontwikkeling van het kind.
 

Risico indeling

  • Waarschijnlijk veilig tooltip icon Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel of studies minder discrepanties tonen. Het belang van behandeling kan na afweging groter zijn dan het risico.
    • - doxycycline (tot week 16)
  • Risico op aangeboren afwijkingen tooltip icon Dit geneesmiddel geeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen of andere blijvende schade. Gebruik dit middel alleen in uitzonderingsgevallen (met extra controles). Kies zo mogelijk voor een veiliger middel of staak -tijdelijk- de behandeling.
    • - demeclocycline (vanaf week 16)
    • - doxycycline (vanaf week 16)
    • - minocycline (vanaf week 16)
    • - tetracycline (vanaf week 16)
    • - tigecycline (vanaf week 16)
  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - demeclocycline (tot week 16)
    • - minocycline (tot week 16)
    • - tetracycline (tot week 16)
    • - tigecycline (tot week 16)

Achtergrondinformatie

Tetracyclinen in het eerste trimester
Er zijn diverse studies gedaan naar het gebruik van tetracyclines in het eerste trimester en het risico op aangeboren afwijkingen. De studies zijn niet eenduidig. Sommige studies laten een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen zien, andere bevestigen dit niet. Er is geen eenduidig patroon in de aangeboren afwijkingen gezien.

Tetracyclinen in het tweede en derde trimester
Bij gebruik vanaf week 16, gerekend vanaf de laatste menstruatie, kunnen tetracyclinen een nadelig effect hebben op de tandontwikkeling van de foetus. Tetracyclinen kunnen irreversibele verkleuring van tanden en hypoplasie van tandglazuur veroorzaken. De invloed van tetracyclinegebruik tijdens de zwangerschap betreft alleen het melkgebit. Het melkgebit gaat namelijk vanaf 16 weken zwangerschap calcificeren, het blijvende gebit pas vanaf de geboorte. Tetracyclinen kunnen vanaf 16 weken zwangerschap ook een vertraagde osteogenese veroorzaken. Deze is reversibel en wordt voornamelijk bij prematuren gezien.
Hoge doseringen tetra­cyclinen, vooral in de tweede helft van de zwangerschap, geven meer kans op hepatotoxiciteit bij zwangeren dan bij niet-zwangeren.

Doxycycline
Met het gebruik van doxycycline in het eerste trimester is ruime ervaring opgedaan, meer dan 1500 gevolgde zwangerschappen. Er werd geen eenduidig verhoogd risico op aangeboren afwijkingen gezien. Een studie ziet een mogelijk verhoogd risico op miskramen na het gebruik van minocycline en doxycycline in het eerste trimester. Een ander ziet mogelijk een verhoogd risico op hartafwijkingen. Andere studies zien dit niet.

Minocycline
Met het gebruik van minocycline in het eerste trimester is beperkt ervaring opgedaan, ongeveer 200 gevolgde zwangerschappen. Er werd geen aanwijzingen op een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen gezien. Dit is te weinig voor een goede inschatting van het risico.  Eén studie ziet een mogelijk verhoogd risico op miskramen na het gebruik van minocycline en doxycycline in het eerste trimester. Meer studies zijn nodig om een dergelijk risico te bevestigen of uit te sluiten.

Tetracycline 
Met het gebruik van tetracycline in het eerste trimester is redelijk veel ervaring opgedaan, ongeveer 1000 gevolgde zwangerschappen. Er werd geen eenduidig verhoogd risico op aangeboren afwijkingen gezien. Dit is te weinig voor een goede inschatting van het risico.  

Demeclocycline
Met het gebruik van demeclocycline in het eerste trimester is beperkt ervaring opgedaan, ongeveer 100 gevolgde zwangerschappen. Er werden geen aanwijzingen op een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen gezien. Dit is te weinig voor een goede inschatting van het risico.  

Tigecycline
Er zijn geen studies naar het gebruik van tigecycline tijdens de zwangerschap.

Laatst bijgewerkt op 30-11-2020


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.