Ethosuximide bij epilepsie tijdens de zwangerschap

In het kort

Er is onvoldoende informatie over het gebruik van ethosuximide tijdens de zwangerschap om een uitspraak te kunnen doen over de mogelijke risico’s.

Let op

  • Bij gebruik van anti-epileptica tijdens de zwangerschap is het extra belangrijk om dagelijks de gebruikelijke dosering van 0,5 mg foliumzuur te gebruiken.

Risico indeling

  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - ethosuximide

Achtergrondinformatie

Ethosuximide
Er is weinig informatie over gebruik van ethosuximide in de zwangerschap. In een meta-analyse werd een verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen OR 3.04, (95% CI 1.23-7.07). Ethosuximide werd specifiek geassocieerd met schisis en klompvoet. Echter, door de verschillen in de blootgestelde en controlegroepen waren deze uitkomsten niet nauwkeurig [1]. Er zijn daarnaast enkele aangeboren afwijkingen gerapporteerd na maternaal gebruik van ethosuximide in kleine, gedateerde studies [2-4]. Daarbij was het middel vaak gecombineerd met andere anti-epileptica waarvan wel een verhoogd risico is aangetoond. Een uitspraak over de veiligheid van alleen ethosuximide is daarom niet mogelijk.

Epilepsie tijdens de zwangerschap
Epileptische aanvallen tijdens de zwangerschap, vooral tonisch-clonische aanvallen, kunnen nadelige effecten hebben voor moeder en kind. Vrouwen die behandeld worden voor epilepsie kunnen de medicatie tijdens de zwangerschap meestal niet staken. Maak bij voorkeur vóór de zwanger­schap een zorgvuldige afweging over het gebruik van anti-epileptica. Als gebruik tijdens de zwangerschap noodzakelijk is gaat de voorkeur uit naar lamotrigine of levetiracetam. Het risico op het ontstaan van afwijkingen neemt toe bij het gebruik van combinaties van anti-epileptica; vermijd polytherapie dus zoveel mogelijk.

Farmacokinetiek
Controleer regelmatig de plasmaspiegels van anti-epileptica. Tijdens de zwangerschap verandert de farmacokinetiek. Hierdoor kunnen de plasmaspiegels in de loop van de zwangerschap dalen. Dit kan leiden tot verminderde aanvalscontrole. Pas de dosering aan op geleide van de plasmaspiegel. Stel de dosering na de geboorte tijdig bij.

Foliumzuur
Foliumzuursuppletie bij gebruik van anti-epileptica is belangrijk. De dosering is net als voor elke zwangere vrouw 0,4 mg per dag. Een dosis van 5 mg wordt alleen geadviseerd bij zwange­ren die een bewezen foliumzuurtekort hebben of die eerder een kind met een neuraalbuisde­fect (spina bifida) hebben gekregen. Voor het juiste inname advies, zie Vitaminen tijdens de zwangerschap.

Vitamine K
Gebruik van ethosuximide kan vitamine-K-deficiëntie veroorzaken, waardoor stollingsstoornissen bij de pasgeborene kunnen optreden. Toediening van vitamine K aan de pasgeborene kan dit voorkomen. Een aanbeveling voor intramusculaire toediening is opgenomen in de vitamine K richtlijn van de kindergeneeskunde, zie www.nvk.nl/Portals/0/richtlijnen/vitamine%20K/vitamineK.pdf.  Er is geen overtuigend bewijs dat maternale vitamine-K-profylaxe vóór de geboorte zinvol is.

arrow icon
Veroniki AA, et al. Comparative safety of anti-epileptic drugs during pregnancy: a systematic review and network meta-analysis of congenital malformations and prenatal outcomes BMC medicine. 2017-05-05;15(1):95Lindhout D, Meinardi H, Meijer JW. Antiepileptic drugs and teratogenesis in two consecutive cohorts: changes in prescription policy paralleled by changes in pattern of malformations. Neurology. 1992-04-01;42(4 Suppl 5):94-110Kuhnz W, Koch S, Jakob S. Ethosuximide in epileptic women during pregnancy and lactation period. Placental transfer, serum concentrations in nursed infants and clinical status British journal of clinical pharmacology. 1984-11-01;18(5):671-7Koup JR, Rose JQ, Cohen ME. Ethosuximide pharmacokinetics in a pregnant patient and her newborn. Epilepsia. 1978-12-01;19(6):535-9

Laatst bijgewerkt op 19-04-2022


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.