Middelen bij niersteenkoliek tijdens de zwangerschap

In het kort

Het is onbekend of scopolaminebutyl en tamsulosine tijdens de zwangerschap veilig gebruikt kunnen worden. Dit komt omdat er weinig onderzoek gedaan is naar gebruik in de zwangerschap. Het is niet bewezen dat scopolaminebutyl werkt bij niersteenkoliek. Gebruik in de zwangerschap wordt daarom afgeraden.

Risico indeling

  • Risico onbekend tooltip icon Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - scopolaminebutyl
    • - tamsulosine

Achtergrondinformatie

Tamsulosine
Met het gebruik van tamsulosine tijdens de zwangerschap is weinig ervaring opgedaan. Tamsulosine wordt – off label – gebruikt als medicamenteuze therapie om steenlozing te faciliteren. In een retrospectieve studie met 27 vrouwen, waarvan 3 eerste trimester blootstellingen, 11 tweede trimester en 18 derde trimester, werden geen afwijkingen gezien en geen miskramen. Er werden geen verschillen gezien in zwangerschapsduur, vroeggeboortes en geboortegewicht ten opzichte van de controle groep, vrouwen met nierstenen die niet behandeld werden [2]. Een andere retrospectieve studie met 69 blootstellingen aan tamsulosine in het tweede en derde trimester laat geen verschillen zien in zwangerschapsduur, geboortegewicht en APGAR score, in vergelijking met de controle groep [3]. De informatie is nog te beperkt voor een uitspraak over de mogelijke risico’s.

Scopolaminebutyl
Over het gebruik van scopolaminebutyl tijdens de zwangerschap zijn vrijwel geen gegevens beschikbaar. Een verhoogd risico op afwijkingen werd niet gezien bij 309 kinderen waarvan de moeder scopolamine gebruikte in het eerste trimester [1]. Scopolaminebutyl is een parasympaticolyticum. Parasympaticolytica kunnen na systemische toediening de hartfrequentie en de ademhaling van de foetus beïnvloeden. Of scopolaminebutyl dit effect ook geeft, is niet onderzocht. Op theoretische gronden lijkt het risico klein. Scopolaminebutyl is een geladen molecuul, waardoor het waarschijnlijk de placenta moeilijk kan passeren.

arrow icon
Heinonen OP et al: Birth Defects and Drugs in Pregnancy, Littleton, Publishing Sciences Group, 1977, pp 346-53.Bailey G, Vaughan L, Rose C. Perinatal Outcomes with Tamsulosin Therapy for Symptomatic Urolithiasis. The Journal of urology. 2016-01-01;195(1):99-103Theriault B, Morin F, Cloutier J. Safety and efficacy of Tamsulosin as medical expulsive therapy in pregnancy. World journal of urology. 2020-09-01;38(9):2301-2306

Laatst bijgewerkt op 15-07-2022


Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.