Aa Lettergrootte
16
 
Middelen bij aanvalsbehandeling van migraine tijdens de zwangerschap
Overzicht

Bij de behandeling van een migraineaanval tijdens de zwangerschap heeft paracetamol de voorkeur. Als paracetamol niet voldoende werkt, kan incidenteel sumatriptan worden gebruikt. Frequent gebruik van sumatriptan tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. 

Let op
Ergotamine mag niet gebruikt worden tijdens de zwangerschap.

Risico indeling
  • Meest veilig Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap.
    • - paracetamol
    • - sumatriptan (incidenteel gebruik)
  • Risico op aangeboren afwijkingen Dit geneesmiddel geeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen of andere blijvende schade. Gebruik dit middel alleen in uitzonderingsgevallen (met extra controles). Kies zo mogelijk voor een veiliger middel of staak -tijdelijk- de behandeling.
    • - ergotamine
  • Risico onbekend Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - almotriptan
    • - eletriptan
    • - frovatriptan
    • - naratriptan
    • - rizatriptan
    • - sumatriptan (frequent gebruik)
    • - zolmitriptan

Migraine en zwangerschap
Migraine is een veel voorkomende chronische aandoening bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd, vaak gerelateerd aan hormonale fluctuaties. Bij het merendeel van de vrouwen is er tijdens de zwangerschap sprake van vermindering van de migraine-klachten, soms verdwijnen ze zelfs. Bij een klein deel treedt juist verslechtering op. Optimale behandeling is van belang, niet alleen voor de gezondheid van de moeder maar ook voor een goed verloop van de zwangerschap. Uit meerdere studies blijkt dat actieve migraine tijdens de zwangerschap een verhoogd risico kan geven op onder meer vasculaire complicaties zoals hypertensie en pre-eclampsie.

Paracetamol
Paracetamol wordt al vele jaren gebruikt door zwangere vrouwen, voor uiteenlopende klachten. Deze uitgebreide ervaring wijst niet op een hoger risico op aangeboren afwijkingen. In onderzoek is tot nu toe ook geen ondersteuning gevonden voor een verband tussen paracetamolgebruik tijdens de zwangerschap en ontwikkelingsstoornissen later bij het kind, zoals autisme of ADHD.

Triptanen
De veiligheid van sumatriptan in het eerste trimester van de zwangerschap is uitgebreid onderzocht, het betreft meer dan 4500 zwangerschappen. Vaak ging het om eenmalig gebruik. Incidenteel gebruik van sumatriptan lijkt geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen te geven. Het gebruik van sumatriptan in het tweede en derde trimester is minder uitgebreid onderzocht. Sumatriptan is de minst lipofiele triptan waardoor het niet gemakkelijk over de placenta kan gaan.
Over de veiligheid van de andere triptanen in het eerste trimester is veel minder bekend. Er zijn, afhankelijk van het middel, maximaal een paar honderd zwangerschappen gevolgd.
Alle triptanen werken vaatvernauwend. Het is niet bekend of dit effect ook optreedt in de vaten van de placenta. Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen dat er ern­stige nadelige effecten optreden bij gebruik in het tweede en derde trimester. Volgens één stu­die leidt het gebruik van triptanen aan het eind van de zwangerschap mogelijk tot iets meer bloedverlies bij de moeder direct na de bevalling.
De weinige studies naar eventuele langetermijneffecten lieten geen duidelijke effecten zien.

Ergotamine
Vermijd ergotamine tijdens de zwangerschap. Het middel werkt vaatvernauwend en kan baarmoedercontracties veroorzaken. Ergotamine geeft een risico op aangeboren afwijkingen door verstoring van de doorbloeding (vasculaire disruptie).

Misselijkheid
Tegen de misselijkheid bij migraine kan gember, meclozine of metoclopramide worden gegeven. Zie voor meer informatie de pagina's over deze middelen bij misselijkheid tijdens de zwangerschap.

Referenties

Calhoun. Migraine Treatment in Pregnancy and Lactation. Curr Pain.Headache.Rep 2017;21(11)46.

Spielmann K, Kayser A, Beck E, Meister R, Schaefer C. Pregnancy outcome after anti-migraine triptan use: A prospective observational cohort study. Cephalalgia 2018 May;38(6):1081-1092  

Marchenko A, Etwel F, Olutunfese O, Nickel C, Koren G, Nulman I. Pregnancy Outcome Following Prenatal Exposure to Triptan Medications: A Meta-Analysis. Headache 2015 Apr;55(4):490-501.

Amundsen S, Nordeng H, Nezvalova-Henriksen K, Stovner LJ, Spigset O. Pharmacological treatment of migraine during pregnancy and breastfeeding. Nat Rev Neurol 2015 Apr;11(4):209-19.

Nezvalov-Henriksen K, Spigset O, Nordeng  H. Triptan exposure during pregnancy and the risk of major congenital malformations and adverse pregnancy outcomes: Results from the Norwegian mother and child cohort study. Headache 2010;50(4):563-575.

Nezvalova-Henriksen K, Spigset O, Nordeng H. Triptan safety during pregnancy: a Norwegian population registry study. Eur J Epidemiol. 2013 Sep;28(9):759-69. 

Ephross SA, Sinclair SM. Final results from the 16-year sumatriptan, naratriptan, and treximet pregnancy registry. Headache 2014;54(7):1158-1172

Kallen B, Lygner PE: Delivery outcome in women who used drugs for migraine during pregnancy with special reference to sumatriptan. Headache 2001;41:351-6.

Kallen B, Nilsson E, Otterblad Olausson P. Delivery outcome after maternal use of drugs for migraine: a register study in sweden. Drug Saf 2011;34(8): 691-703.
 

lange termijn studies:

Shaheen SO et al. Prescribed analgesics in pregnancy and risk of childhood asthma. Eur.Respir.J. 2019 Mar 17

Harris GE et al. Prenatal triptan exposure and neurodevelopmental outcomes in 5-year-old children: Follow-up from the Norwegian Mother and Child Cohort Study. Paediatric and Perinatal Epidemiology 2018;32(3):247-255.

Wood, ME. Longitudinal changes in neurodevelopmental outcomes between 18 and 36 months in children with prenatal triptan exposure: findings from the Norwegian Mother and Child Cohort Study. BMJ Open 2016;6(9): e011971.

Wood, ME. Prenatal Triptan Exposure and Internalising and Externalising Behaviour Problems in 3-Year-Old Children: Results from the Norwegian Mother and Child Cohort Study. Paediatr.Perinat.Epidemiol 2016;30(2):190-200.

 

 

Laatst bijgewerkt op 02-04-2020


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.