Aa Lettergrootte
16
 
Lokale antibacteriële en antivirale middelen op de huid tijdens de zwangerschap
Overzicht

Aciclovir crème kan veilig tijdens de zwangerschap worden gebruikt. Ook gebruik van fusidinezuur is geen probleem.
De tetracyclines (oxytetracycline en tetracycline) kunnen in het eerste trimester veilig op de huid worden toegepast. Wees wel terughoudend met lokale tetracyclines in het tweede en derde trimester van de zwangerschap.

Risico indeling
  • Meest veilig Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap.
    • - aciclovir
    • - fusidinezuur
  • Waarschijnlijk veilig Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel (zie tekst ‘Meer weten’).
    • - mupirocine
    • - oxytetracycline (1e trimester)
    • - penciclovir
    • - tetracycline (1e trimester)
  • Risico onbekend Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - oxytetracycline (2e en 3e trimester)
    • - tetracycline (2e en 3e trimester)
    • - zilversulfadiazine

Geneesmiddelopname via de huid
Bij middelen die op de huid worden gesmeerd vindt bij normaal gebruik maar weinig systemische opname plaats. Daarvan wordt geen nadelig effect verwacht op de zwangerschap of op het ongeboren kind. Bij langdurig gebruik van deze middelen en bij gebruik op grote huidoppervlakten, (brand)wonden en beschadigde of ontstoken huid neemt de hoeveelheid geneesmiddel die in het bloed terecht komt toe. Lees in dat geval de informatie over de systemische toepassing van het betreffende middel.

Aciclovir en penciclovir
Bij een koortslip tijdens de zwangerschap heeft aciclovir de voorkeur boven penciclovir. Naar aciclovir is meer onderzoek gedaan.

Tetracyclines
De tetracyclines (oxytetracycline en tetracycline) worden nauwelijks opgenomen door de intacte huid, maar er is weinig ervaring tijdens de zwangerschap. Vermijd vanaf de 16e zwangerschapsweek het gebruik van grote hoeveelheden op een aangedane huid. Gebruik van tetracyclines kan in theorie effecten geven op de tand- en botontwikkeling.

Fusidinezuur
Fusidinezuur wordt nauwelijks door de huid opgenomen. Het middel is al lang op de markt zonder aanwijzingen voor nadelige effecten. Naar het gebruik van dit middel tijdens de zwangerschap is geen onderzoek gedaan.

Mupirocine
De resorptie van mupirocine bij toepassing op de (beschadigde) huid is te verwaarlozen. Naar het gebruik van mupirocine tijdens de zwan­gerschap zijn geen onderzoeken uitgevoerd.

Zilversulfadiazine
Houd bij gebruik van zilversulfadiazine op grotere huidoppervlakken rekening met systemische resorptie van beide componenten. De resorptie van zilver is kleiner dan 1% en van sulfadiazine kleiner dan 10%. Over het gebruik tijdens de zwangerschap zijn geen gegevens bekend. De risico's van blootstelling aan zilver kunnen daardoor niet goed worden ingeschat.
Sulfapreparaten kunnen andere stoffen verdringen uit de binding aan het plasma-eiwit. Bij de foetus en de pasgeborene kan dit in theorie leiden tot verdringing van bilirubine en het ontstaan van hyperbilirubinemie. In de praktijk is dit nooit gemeld na toediening van een sulfapreparaat op de huid.

Laatst bijgewerkt op 23-05-2019


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.