Aa Lettergrootte
16
 
Lokale middelen bij acne vulgaris tijdens de zwangerschap
Overzicht

Benzoylperoxide, clindamycine en erytromycine worden nauwelijks door de huid opgenomen en kunnen veilig worden gebruikt tijdens de zwangerschap.
Kortdurende toepassing van salicylzuur op een kleine huidoppervlakte is waarschijnlijk ook veilig.
Gebruik geen adapaleen, tetrinoïne of trifaroteen tijdens de zwangerschap.

Risico indeling
  • Meest veilig Dit geneesmiddel is -binnen deze groep- de veiligste keuze voor gebruik tijdens de zwangerschap. Er is, in onderzoek of in de praktijk, geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten op de zwangerschap.
    • - benzoylperoxide
    • - clindamycine
    • - erytromycine
  • Waarschijnlijk veilig Dit geneesmiddel kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Maar indien mogelijk heeft een geneesmiddel uit de categorie ‘Meest veilig’ de voorkeur. Bijvoorbeeld omdat er meer onderzoek is gedaan naar dat middel (zie tekst ‘Meer weten’).
    • - azelainezuur
    • - salicylzuur (beperkt gebruik)
  • Risico onbekend Over gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap is geen of onvoldoende informatie beschikbaar. Het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de veiligheid. Kies bij voorkeur voor een middel waarvan meer bekend is over de veiligheid.
    • - adapaleen
    • - tretinoine
    • - trifaroteen

Geneesmiddelopname via de huid
Bij middelen die op de huid worden gesmeerd, vindt normaal gesproken weinig systemische opname plaats. Bij uitgebreid gebruik, zoals bij langdurig gebruik, grote hoeveelheden, op grote huidoppervlakken of op beschadigde huid, neemt de hoeveelheid opgenomen geneesmiddel toe. Lees in dat geval de informatie over de systemische toepassing van het betreffende middel.

Azelaïnezuur en salicylzuur
Over het gebruik van azelaïnezuur tijdens de zwangerschap is weinig informatie bekend. De absorptie door de huid is ongeveer 4%, daarom kan het waarschijnlijk veilig gebruikt worden.
Salicylzuur wordt via de huid voor 9-25% geabsorbeerd. Het kan lokaal op kleine oppervlakken worden toegepast.

Adapaleen 
Toepassing van adapaleen op de huid leidt waarschijnlijk niet tot meetbare bloedspiegels bij de moeder. Toch wordt lokale toepassing afgeraden. Er zijn onvoldoende gegevens bekend en adapaleen (een retinoïde) is structureel verwant aan isotretinoïne. Isotretinoïne is teratogeen.

Tretinoïne
Gebruik van tretinoïne op de huid tijdens de zwangerschap wordt uit voorzorg afgeraden. Dit omdat het structureel verwant is aan isotretinoïne, een bewezen teratogeen middel. Er zijn enkele oude case reports beschreven van aangeboren afwijkingen na lokaal gebruik van tretinoïne, maar een causaal verband is niet vastgesteld.
De systemische absorptie van tretinoïne door de huid is zo laag dat geen meetbare stijging van de endogene plasmaspiegel optreedt. In een meta-analyse van prospectieve studies, met meer dan 500 zwangerschappen, werd geen verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen en miskramen na lokaal gebruik van tretinoïne.

Trifaroteen
Gebruik van trifaroteen op de huid tijdens de zwangerschap wordt uit voorzorg afgeraden. Dit omdat het structureel verwant is aan isotretinoïne, een bewezen teratogeen middel. De absorptie van trifaroteen door de huid is laag, maar bij langdurig gebruik op grote, door acne aangetaste huidoppervlakten kunnen meetbare spiegels optreden.


 

Referenties tretinoïne:

Camera G, Pregliasco P: Ear malformation in baby born to mother using tretinoin cream. (letter) Lancet 339:687, 1992.

Lipson AH, Collins F, Webster WS: Multiple congenital defects associated with maternal use of topical tretinoin. Lancet 341:1352-3, 1993

Navarre-Belhassen C, Blancehet P, Hillaire-Buys D, Sarda P, Blayac J-P: Multiple congenital malformations associated with topical tretinoin. Ann Pharmacother. 1998; 32: 505-506.

Kaplan YC, Ozsarfati J, Etwel F, Nickel C, Nulman I, Koren G. Pregnancy outcomes following first-trimester exposure to topical retinoids: A systematic review and meta-analysis. Br J Dematol 2015;173:1132-1141.

Laatst bijgewerkt op 28-02-2019


Ook interessant

Bij elke zwangerschap is er een basisrisico van 10 tot 15% op een miskraam en van 2 tot 4% op het krijgen van een baby met een aangeboren afwijking. De informatie bij zwangerschap gaat over de vraag of dit risico groter wordt door gebruik van het geneesmiddel of vaccin. Daarnaast bespreken we diverse andere risico’s voor het ongeboren kind, zoals de kans op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. De informatie bij borstvoeding is gebaseerd op het mogelijke risico voor de zuigeling, uitgaande van een gezonde, voldragen baby van 0 tot 2 maanden. Bij een te vroeg geboren, kleine, lichte of zieke baby moet men extra voorzichtig zijn. Een oudere zuigeling is juist minder kwetsbaar. We gaan bij zwangerschap en borstvoeding uit van de gebruikelijke dosering, zonder dat de patiënt daarbij andere geneesmiddelen gebruikt. Of het gebruik van een geneesmiddel de beste keuze is, en welk geneesmiddel in dat geval de voorkeur heeft, kan per persoon en per situatie verschillen. Daarom is goed overleg tussen zorgverlener en patiënt essentieel. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van dit overleg en kan de medische zorg niet vervangen.