Psychotische aandoeningen of manie tijdens de zwangerschap
Het niet behandelen van een vrouw met een psychotische aandoening of manie tijdens de zwangerschap kan ernstige gevolgen hebben voor zowel moeder als kind. Een adequate behandeling van de klachten in de zwangerschap is dus belangrijk.

Keuze van het middel
Van de atypische antipsychotica is de meeste ervaring vastgelegd met quetiapine en olanzapine. Als een patiënte met een kinderwens een atypisch antipsychoticum gebruikt en hiermee adequaat behandeld wordt, kan de overweging gemaakt worden om dit te continueren tijdens de zwangerschap.

Olanzapine, quetiapine en aripiprazol
Met het gebruik van quetiapine (ruim 5000 zwangerschappen), olanzapine (ruim 3000 zwangerschappen) en aripiprazol (ruim 2000 zwangerschappen) is ruime ervaring opgedaan. Deze gegevens laten geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen zien.

De gegevens zijn vooral afkomstig uit een grote studie over onder andere olanzapine, quetiapine en aripiprazol uit een database met alleen levendgeborenen, en uit studies en abstracts met de hele groep (atypische) antipsychotica. De grote studie bevat 4221 zwangerschappen met verstrekking van quetiapine in het eerste trimester, waarvan bij 1846 zwangerschappen de dosering boven de 100mg was. Over andere mogelijke nadelige effecten kan nog geen uitspraak worden gedaan.

Kinetiek tijdens de zwangerschap
Een studie en een aantal case reports suggereren dat de plasmaconcentraties van quetiapine en aripiprazol kunnen dalen tijdens de zwangerschap. De plasmaconcentratie van olanzapine daalde niet significant in de studie. Het is onduidelijk of deze daling van de plasmaconcentratie klinische gevolgen heeft.

Clozapine
Over het gebruik van clozapine (ruim 300 zwanger­schappen) zijn in beperkte mate gegevens vastgelegd. De beschikbare informatie is vooral afkomstig uit studies met een klein aantal patiënten. De beschikbare gegevens laten geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen zien. Omdat de hoeveelheid informatie beperkt is, is het niet mogelijk een uitspraak over de risico's te doen.

Risperidon
Er is tot nu toe redelijke ervaring opgedaan met het gebruik van risperidon tijdens de zwangerschap. In een grote studie werd een mogelijk licht verhoogd risico op aangeboren afwijkingen gezien. Meer onderzoek is nodig om de veiligheid van risperidon tijdens de zwangerschap vast te stellen.

Asenapine, paliperidon en sertindol
Met het gebruik van asenapine, paliperidon (de actieve metaboliet van risperidon), en sertindol is geen ervaring opgedaan tijdens de zwangerschap.

Zwangerschapsdiabetes
Er is geen eenduidigheid over het effect van atypische antipsychotica op zwangerschapsdiabetes en geboortegewicht. Gelet het diabetogene effect van deze middelen, is een verhoogd risico niet uitgesloten.

In een grote studie (aripiprazol (N=1924), quetiapine (N=4533), risperidon (N=1824), of olanzapine (N=1425)) werd een licht verhoogd risico gezien op zwangerschapsdiabetes bij vrouwen die olanzapine en quetiapine continueerden tijdens de zwangerschap. Er werd geen significant verhoogd risico gezien bij vrouwen die aripiprazol of risperidon door gebruikten.

In een andere studie met ruim 300 zwangerschappen werd geen verschil gezien in het risico op zwangerschapsdiabetes bij vrouwen die antipsychotica gebruikten in vergelijking met vrouwen die niet blootgesteld zijn aan deze middelen tijdens de zwangerschap. In deze studie werd er naar de hele groep tweede generatie antipsychotica gekeken en niet naar de afzonderlijke middelen.

Laatst bijgewerkt op 19-11-2019