Kortwerkende sympathicomimetica (salbutamol, terbutaline, fenoterol)
Tijdens de zwangerschap gaat de voorkeur gaat uit naar de kortwerkende middelen salbutamol en terbutaline. Er is veel onderzoek gedaan naar het gebruik van deze middelen in de zwangerschap. De beschikbare gegevens laten geen duidelijk hoger risico op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten zien. Er is weinig ervaring met het gebruik van fenoterol.
Na inhalatie worden kortwerkende bètamimetica slechts in een geringe hoeveelheid in het lichaam opgenomen. Bij systemische toediening kan foetale tachycardie optreden. Bij systemisch gebruik rond de partus kunnen naast tachycardie ook andere reversibele farmacologische effecten optreden bij de neonaat, zoals hypoglykemie en tremor. Sympathicomimetica worden aan het eind van de zwangerschap ook als weeënremmer gebruikt.
Langwerkende sympathicomimetica (salmeterol, formoterol, vilanterol)
Als tijdens de zwangerschap met een langwerkend sympathicomimeticum gestart wordt, kunnen salmeterol en formoterol worden gebruikt. Over deze middelen zijn de meeste gegevens bekend. Er zijn geen aanwijzingen dat het gebruik van salmeterol en formoterol tijdens de zwangerschap leidt tot een hoger risico op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten. Over salmeterol zijn veel gegevens bekend, over formoterol is een redelijke hoeveelheid informatie beschikbaar. In de praktijk wordt formoterol ook veelvuldig gebruikt. De twee middelen lijken niet te verschillen wat betreft de mogelijke effecten.
Over het gebruik van vilanterol tijdens de zwangerschap zijn geen gegevens bekend.
Behandeling astma tijdens de zwangerschap
Behandel astma optimaal tijdens de zwangerschap. Een goede controle van de klachten is belangrijk, ook als over het gebruik van het middel tijdens de zwangerschap onvoldoende gegevens bekend zijn.
De voorkeur gaat uit naar een inhalatie-corticosteroïd (beclometason, budesonide of fluticason) en eventueel een kortwerkend bèta-2-sympathicomimeticum (salbutamol of terbutaline). Als de klachten hiermee onvoldoende onder controle zijn, kan een langwerkend bèta-2-sympathicomimeticum (salmeterol of formoterol) toegevoegd worden. Als ook deze middelen onvoldoende effect hebben, kan het gebruik van een parasympathicolyticum (ipratropium), een oraal corticosteroïd (predniso(lo)n), een leukotriëenantagonist (montelukast) of theofylline overwogen worden.
Met astmamedicatie is veel gebruikservaring opgedaan tijdens de zwangerschap. Het is lastig om onderscheid te maken tussen de mogelijke effecten van de astmaklachten en van de gebruikte geneesmiddelen.
Astma tijdens de zwangerschap
Astma is één van de meest voorkomende chronische aandoeningen bij zwangere vrouwen. De prevalentie ligt tussen de 4 tot 12%. Het verloop van astma tijdens de zwangerschap kan variëren en hangt waarschijnlijk samen met klachtencontrole vóór de zwangerschap. Zwangere vrouwen met astma hebben een licht verhoogd risico op pre-eclampsie, vroeggeboorte of een kind met een laag geboortegewicht en een te geringe lichaamslengte. Exacerbaties, het gebruik van orale corticosteroïden en de ernst van de astma spelen daarbij een rol. Het risico op niet-ernstige aangeboren afwijkingen is heel licht verhoogd bij zwangere vrouwen met astma. De neonatale sterfte lijkt te zijn verhoogd, net als het aantal ziekenhuisopnames van de pasgeborenen.
Laatst bijgewerkt op 07-10-2019