Koortsstuipen kunnen typisch en atypisch zijn
Driekwart van de koortsstuipen is ‘typisch’ [3]. Een typische koortsstuip treedt op bij kinderen met een leeftijd tussen de 6 maanden en 5 jaar. Het is een generaliseerde tonisch-clonische aanval die korter dan 15 minuten duurt, bij een verder neurologisch gezond kind. Een typische koortsstuip treedt maar één keer in een koortsperiode op en de ontwikkeling van een kind is hierna over het algemeen normaal [4, 5]. Er is sprake van een atypische koortsstuip als de aanval ontstaat voor de leeftijd van 6 maanden of na de leeftijd van 5 jaar, als deze langer dan 15 minuten duurt en meerdere keren optreedt in één periode van koorts. Ook is het atypisch wanneer er maar aan één kant van het lichaam trekkingen te zien zijn en de herstelperiode langer dan 1 uur duurt [5]. Bij 5% van de kinderen met een koortsstuip, duurt deze langer dan 30 minuten. Dit wordt ook wel een ‘febriele status epilepticus’ genoemd [3].
Zorg dat een kind zich tijdens een koortsstuip niet kan bezeren
Het is belangrijk om het kind tijdens de koortsstuip niet vast te houden en niets in de mond te stoppen. De meeste koortsstuipen duren kort en stoppen vanzelf. Een behandeling van de koortsstuip is in dat geval vaak niet nodig. Wanneer de koortsstuip stopt, moet het kind in een stabiele zijligging gelegd worden [3, 6]. Neem bij een koortsstuip contact op met de huisarts, ook als de koortsstuip al over is.
Een koortsstuip treedt in 30% van de gevallen bij een volgende koortsperiode opnieuw op
De kans op herhaling is groter als het kind bij de eerste aanval jonger dan 18 maanden is en er koortsstuipen in de familie voorkomen. Dit geldt ook wanneer de lichaamstemperatuur onder de 40 graden Celsius is op het moment van de koortsstuip en er een koortsstuip optreedt als het kind nog geen uur koorts heeft [3, 4].
De meeste kinderen met een koortsstuip krijgen later geen epilepsie
Na een enkele typische koortsstuip is de kans op epilepsie niet groter dan bij andere kinderen [6, 7]. Het risico op epilepsie is wel verhoogd bij kinderen die 4 of meer typische koortsstuipen doormaken en bij kinderen die een atypische koortsstuip hebben gehad. Dit risico neemt verder toe wanneer er in de familie epilepsie voorkomt en de eerste koortsstuip optreedt na de leeftijd van 3 jaar [8].
Een koortsstuip kan een eerste uiting zijn van een onderliggende epileptische aandoening
Koorts kan een eerste epileptische aanval uitlokken bij personen die hier genetisch gezien gevoelig voor zijn. Zo zijn koortsstuipen bijvoorbeeld vaak de eerste uiting van het syndroom van Dravet: een ziekte met epilepsie aanvallen en achteruitgang van de ontwikkeling als gevolg van een genetische afwijking. Bij Dravet ontstaan klachten al voor het eerste levensjaar [2, 9].
- Deng L, et al. Postvaccination Febrile Seizure Severity and Outcome. Pediatrics. 2019-05-01;143(5)
- Cendes F, Sankar R. Vaccinations and febrile seizures. Epilepsia. 2011-05-01;52 Suppl 3:23-5
- Sadleir LG, Scheffer IE. Febrile seizures. BMJ. 2007-02-10;334(7588):307-11
- Smith DK, Sadler KP, Benedum M. Febrile Seizures: Risks, Evaluation, and Prognosis. American family physician. 2019-04-01;99(7):445-450
- Khair AM, Elmagrabi D. Febrile Seizures and Febrile Seizure Syndromes: An Updated Overview of Old and Current Knowledge. Neurol Res Int. 2015-01-01;2015:849341
- Schieving JH, Stroink H. Koortsstuip [Internet]. 2019. Geraadpleegd op 9 september 2020. Beschikbaar via: https://www.kinderneurologie.eu/ziektebeelden/epilepsie/koortsstuip.php
- Bakker A. Zijn koortsstuipen wel of niet onschuldig? Epilepsie Magazine. 2016-03-01
- Pavlidou E, Panteliadis C. Prognostic factors for subsequent epilepsy in children with febrile seizures. Epilepsia. 2013-12-01;54(12):2101-7
- Kerstenetzky L, Gidal B. Pediatric seizures and vaccines. J Am Pharm Assoc. 2015-07-01;55(4):457-8, 460
- Haaksman M, van Erp-van Boekel A.A.W, Ederveen E.G.T. Wegrakingen na vaccinatie: vasovagale syncope, hypotonehyporesponsieve episode en breath holding spell Tijdschrift voor Jeugdgezondheidszorg. 2022-05-16;54(2-3):43-46
Laatst bijgewerkt op 05-09-2022