Uit onderzoek blijkt dat vaccinaties geen multiple sclerose (MS) veroorzaken. Het is ook niet aangetoond dat vaccins een verergering of opvlamming van MS-klachten veroorzaken. Bekende bijwerkingen, zoals koorts, kunnen soms wel een tijdelijke verergering van al bestaande MS-klachten geven. Bij mensen die medicijnen gebruiken die de afweer onderdrukken, kunnen vaccins minder goed werken. Levend verzwakte vaccins worden over het algemeen ook afgeraden bij hen. Overleg altijd met een behandelend arts over het nemen van vaccinaties bij MS. [1-15]
Achtergrondinformatie
Het is aangetoond dat vaccinaties geen MS veroorzaken
Hoewel het nog onduidelijk is hoe MS precies ontstaat, blijkt uit verschillende onderzoeken dat vaccinaties geen MS veroorzaken [1-6]. Hierbij is onder andere gekeken naar de vaccinatie tegen griep, humaan papillomavirus (HPV), hepatitis B en tuberculose [16-27]. Sommige onderzoeken tonen aan dat vaccinaties juist zorgen voor een beschermend effect tegen MS. Enerzijds door het voorkomen van infecties die vaak verergering van klachten kunnen veroorzaken [1, 2, 5, 17, 28, 29]. Anderzijds zorgt stimulatie van het immuunsysteem door vaccinaties mogelijk ook dat klachten van MS worden vertraagd of verminderd [1, 2].
Bijwerkingen na vaccinatie kunnen mogelijk wel bestaande MS klachten tijdelijk verergeren
Enkele studies beschrijven dat er na sommige vaccinaties een opvlamming van MS klachten kan ontstaan. Dit is onder andere beschreven bij de vaccins tegen COVID-19, griep, hepatitis B en gele koorts [12, 26, 30, 31]. Deze klachten waren veelal kortdurend en werden waarschijnlijk uitgelokt door een bekende bijwerking zoals koorts of griepachtige klachten. De verergering van MS klachten door een verhoging van het lichaamstemperatuur wordt ook wel het Uhthoff fenomeen genoemd [32]. Een paar studies lieten ook zien dat het aantal mensen dat een verergering of opvlamming van MS klachten kreeg na vaccinatie niet verschilde ten opzichte van de periode voor de vaccinatie [12, 26, 30]. Een COVID-19 infectie kan mogelijk ook zorgen voor verergering van klachten [31].
De meeste vaccins kunnen veilig worden gegeven aan mensen met MS
Dit is onder andere onderzocht bij de vaccins tegen COVID-19, griep en HPV [12-15, 26, 30, 31]. Levend verzwakte vaccins worden over het algemeen afgeraden bij mensen met MS die immunosuppressieve middelen gebruiken. Uitgebreid onderzoek naar het gebruik van levend verzwakte vaccins bij mensen met MS ontbreekt. Het is niet bekend wat het effect is van deze vaccins op de klachten van MS [2, 7, 9, 14, 16]. Vaccins kunnen in sommige gevallen minder bescherming geven bij mensen met MS. Verschillende immunomodulerende middelen kunnen zorgen voor een verminderde bescherming [5, 10, 33-35]. In dat geval kan een booster nodig zijn [2, 5, 7, 10].
