Darminvaginatie na rotavirusvaccinatie

In het kort

Darminvaginatie kan zeer zelden voorkomen na vaccinatie met het rotavirusvaccin. Bij darminvaginatie schuift een deel van de darm in elkaar. Hierdoor ontstaat een afsluiting van de darm. Deze afsluiting doet veel pijn, waardoor kinderen hard kunnen gaan huilen. Ook kan koorts, misselijkheid, overgeven en/of bloed bij de ontlasting voorkomen. Door de afsluiting kan een deel van de darm afsterven. Een darminvaginatie ontstaat meestal binnen 7 dagen na vaccinatie. Neem bij klachten die passen bij een darminvaginatie meteen contact op met een arts. [1-4]

Achtergrondinformatie

Bij een darminvaginatie heeft een kind veel pijn
De pijn door de afsluiting komt meestal in periodes en duurt 15-20 minuten. Kinderen zijn moeilijk te troosten en kunnen hun knieën optrekken naar de borst. Pijnaanvallen kunnen gepaard gaan met overgeven. Als de invaginatie langer duurt, kan koorts, verhoogde hartslag en een verlaagde bloeddruk optreden. Ook bloederige ontlasting is een teken dat de invaginatie al langer duurt en duidt op weefselschade [1].

Darminvaginaties zijn de grootste oorzaak van darmafsluitingen bij kinderen onder de 2 jaar
Per jaar krijgen 35 per 100.000 kinderen in Nederland een darminvaginatie. Het komt vooral voor bij kinderen tussen de 3 en 9 maanden oud. Darminvaginaties komen vaker voor bij jongens dan bij meisjes [2]. Meestal ontstaat de invaginatie bij de overgang van de dunne naar de dikke darm (ileocaecale overgang), maar het kan ook in andere delen van de darm ontstaan [3].

De kans op darminvaginatie na rotavirusvaccinatie is klein
Het komt voor bij minder dan 1 op de 10.000 gevaccineerde kinderen. Na vaccinatie met het rotavirusvaccin kunnen per jaar tot 6 extra gevallen per 100.000 kinderen ontstaan [3]. Er is beperkt bewijs dat het toegenomen risico op darminvaginaties na de eerste dosis groter is dan na de tweede dosis. Het is belangrijk om kinderen voor de leeftijd van 24 weken te vaccineren. Hierdoor wordt het risico op darminvaginaties kleiner [3, 4].

Na een natuurlijke rotavirusinfectie komt darminvaginatie zelden voor
Mogelijk kan een infectie met een adenovirus ook een darminvaginatie uitlokken. Daarnaast zijn sommige afwijkingen in de darm en chronische aandoeningen zoals de ziekte van Crohn en cystic fibrosis bekend met verhoogde risico op invaginaties. Soms is de oorzaak onbekend [1, 3].

arrow icon
Bowker B, Rascati S. Intussusception. JAAPA. 2018-01-01;31(1):48-49Gadroen K, et al. Baseline incidence of intussusception in early childhood before rotavirus vaccine introduction, the Netherlands, January 2008 to December 2012. Euro Surveill. 2017-06-22;22(25)European Centre for Disease Prevention and Control. Expert opinion on rotavirus vaccination in infancy [Rapport]. 2017. Geraadpleegd op 9 april 2020. Beschikbaar via https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/rotavirus-vaccination-expert%20opinion-september-2017.pdf Jiang J, Jiang B, Parashar U. Childhood intussusception: a literature review. PloS one. 2013-07-22;8(7):e68482

Laatst bijgewerkt op 11-01-2021